Czy trening myślenia zmienia się w czyny i prowadzi do zmiany? O skuteczności coachingu i nie tylko, można się dużo dowiedzieć podczas trwającej do środy na Uniwersytecie Rzeszowskim konferencji "Doświadcz Coachingu", zorganizowanej w ramach Międzynarodowego Tygodnia Coachingu przez International Coach Federation Rzeszów.
Coaching jest to proces, który zmusza przede wszystkim refleksji – mówił Leszek Zawlocki, dyplomowany coach i trener, superwizor coachingu. – Zaczynamy zastanawiać się, czy to co robimy, zbliża nas do celu, który sobie założyliśmy. Jeśli odczuwamy, że rzeczywistość się zmieniła, a my stoimy w miejscu, to znak, że czas coś zmienić. Rolą coacha jest pomoc w eliminowaniu błędów, które często popełniamy nieświadomie, realizując się w działaniu zarówno zawodowym, jak i w życiu codziennym.
Od myślenia do działania. Jak coach prowadzi do sukcesu, czyli do zmiany
Zmiana to coś, co ekscytuje, ale z drugiej strony przeraża. – Przecież coś może się nie udać – tłumaczył Leszek Zawlocki. – Często wymuszają ją warunki zewnętrzne, czasem jest to awans w pracy, niekiedy trudności w zarządzaniu. Aby zmiana stała się świadomym działaniem, należy zrozumieć, gdzie popełniamy problem. W definicji coachingu ten moment określamy mianem świadomej niekompetencji. Wówczas, ogromną rolę odgrywają informacje, które docierają do nas ze strony otoczenia. Przykład: szef przychodzi do pracownika i mówi: Panie Kowalski, pracownicy się na pana skarżą, co się dzieje?
Kiedy zaczynamy się nad tym zastanawiać, przechodzimy przez etap refleksji. – Już wiem, że potrzebuję zmiany, ale jeszcze nie podejmuję działania. Być może nie jestem na to gotowy – mówił coach. – Dopiero, gdy dochodzimy do wniosku, że zmiana jest konieczna, przygotowujemy się do działania. Jest to proces bardzo indywidualny. Niektórzy robią to szybciej, innym zajmuje to nawet kilka miesięcy czy lat. Pamiętać jednak należy, że nie możemy wywierać presji. Każdy nacisk wyzwala opór.
Kiedy człowiek robi krok, który prowadzi do zmiany tzn. że przechodzi do fazy działania, a dalej do aktywnej pracy nad zmianą. – Na tym etapie strach przed zmianą zamienia się w ciekawość – tłumaczył specjalista od coachingu – Eksperymentujemy. Pozbywamy się starych nawyków, powtarzając nowe czynności. Zaczynamy doskonalić swoje działanie, a jego efekt jest już widoczny. W przypadku, jeśli stare schematy działania są silne, to wiadomo że trzeba więcej pracować.
Faza zakończenia zmiany, to moment kiedy ta zmiana jest kompletna. To poziom świadomej kompetencji. Jeśli udaje nam się osiągnąć założony cel, to jest to sukces. Kiedy mamy sukcesy, wiemy że zmiana zaszła.
Rodzaje zmian, które zachodzą podczas treningu
Najczęstszą zmianą, jaka zachodzi w człowieku, to zmiana adaptacyjna. Zachowując pewne działania, uczymy się nowych rzeczy. – Dzięki temu zużywamy mniej energii dążąc do założonego celu – tłumaczył Leszek Zawlocki. – Jeśli jednak ktoś zmieni działanie, ale za tym nie idzie zmiana myślenia, mamy do czynienia z pewnego rodzaju oszustwem. To zmiana pozorna. Trudno to nazwać sukcesem.
Istnieje również model zmiany określany mianem trafu. Polega on na tym, że robiąc coś, zakładamy, że może się uda. Pozbywamy się wtedy odpowiedzialności za swoje czyny. – Z najlepszą zmianą mamy do czynienia w momencie, kiedy zmienimy i myślenie i działanie – mówił coach. – To zmiana innowacyjna, wręcz przełomowa. Kiedy wychodzimy poza swoją sferę kłopotu i znajdujemy się w nowej rzeczywistości. Taka zmiana wymaga wsparcia otoczenia.
Każdy proces dochodzenia do zmiany jest długotrwały – mówił Zawlocki. – Odbywa się małymi kroczkami, ponieważ droga do zmiany nie jest prosta. Przechodzenie od pierwszej fazy do ostatniej musi trwać, ale by praca coacha była skuteczna, należy przejść przez wszystkie fazy.
