Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski i jego słowacki odpowiednik Jan Jasovsky podpisali w czwartek w Rzeszowie umowę o współpracy obu instytucji. Podczas spotkania z dziennikarzami nie mogło zabraknąć pytania o sprawę opóźnienia publikacji ustawy, która ma ukrócić transfer zysków spółek do tzw. rajów podatkowych.
– Polski i słowacki urząd kontroli miały podpisaną umowę o współpracy jeszcze w latach 90. W innej rzeczywistości, bo nie byliśmy wtedy członkami UE – podkreślił Krzysztof Kwiatkowski. – W Rzeszowie dokonała się historyczna rzecz: podpisaliśmy nową umowę, już jako państwa członkowskie UE. Ta umowa będzie podstawą do wielu nowych, wspólnych przedsięwzięć w przyszłości.
Nawiązując do bulwersującej sprawy opóźnienia publikacji ustawy mającej ukrócić transfer zysków spółek do tzw. rajów podatkowych, prezes NIK stwierdził, że Izba widziała ten problem już jakiś czas temu i od 1 września prowadzi kontrolę w Ministerstwie Finansów i urzędach skarbowych dotyczącą prawidłowości rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego. – My tę kontrolę zaplanowaliśmy wcześniej i ona trwa od kilku tygodni – podkreślił Kwiatkowski. I dodał: – Co ważnego stało się w ostatnich dniach? Po wystąpieniu sprawy związanej ze zbyt późnym opublikowaniem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych, która miała ukrócić możliwość wytransferowywania zysków, podjąłem decyzję o rozszerzeniu tej kontroli na Rządowe Centrum Legislacji. Od wczoraj kontrolerzy NIK już są w RCL i prowadzą analizę tego, co się dzieje od momentu podpisania danego projektu ustawy do momentu jego opublikowania w Dzienniku Ustaw (w praktyce, do zawieszenia w Internecie Dziennika Ustaw z konkretną ustawą). Ta kontrola już trwa i zapewniam, że jej wyniki zostaną przedstawione opinii publicznej na pewno jeszcze przed końcem tego roku.
Prezesi Kwiatkowski i Jasovsky zaprezentowali wyniki dwóch wspólnych kontroli polskiego i słowackiego najwyższego organu kontrolnego. Pierwsza z nich dotyczyła kwestii bezpieczeństwa turystów w górach. – W naszej części tej kontroli sprawdzaliśmy, jak działa system zabezpieczenia turystów w górach, oparty o GOPR i TOPR, i jak on jest finansowany – poinformował prezes Kwiatkowski.
Kontrola wykazała, że system działa sprawnie i skutecznie, i że polscy ratownicy, którzy odpowiadają za bezpieczeństwo turystów, prezentują wysoki poziom. Uwagi ze strony NIK dotyczyły sposobu finansowania i zwiększenia wsparcia ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Ale, jak podkreślił Kwiatkowski, ocena ogólna jest pozytywna i nawet uwagi dotyczące finansowania systemu w żaden sposób nie przekładają się na jego funkcjonowanie. – Wystawiliśmy najwyższą możliwą ocenę funkcjonowania systemu bezpieczeństwa turystów w górach – stwierdził prezes NIK.
– Jeżeli udało się dzięki tej kontroli uratować przynajmniej jedno ludzkie życie, to z pewnością ta kontrola miała sens – powiedział Jan Jasovsky. – Naszym celem było opracowanie takich zaleceń dla organów, które są za to odpowiedzialne, aby doprowadzić na zwiększenia bezpieczeństwa turystów w górach, w tym zwłaszcza w naszych wspólnych górach – Tatrach. Jesteśmy bardzo zadowoleni, że w ankiecie, którą przygotowaliśmy w związku z tą kontrolą, wzięło udział bardzo wielu turystów.
Druga kontrola dotyczyła współpracy transgranicznej Polski i Słowacji, a dokładnie projektów transgranicznych finansowanych w ramach programu operacyjnego przy Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego. – Kiedy badaliśmy pierwsze trzy lata funkcjonowania tego programu, czyli lata 2007-2010, to ta kontrola, która była kilka lat temu, zakończyła się oceną krytyczną – stwierdził Krzysztof Kwiatkowski. – Poziom wykorzystania środków wynosił wtedy 3 proc. NIK alarmowała, że jeżeli w ten sposób będą realizowane projekty i programy, nie wykorzystamy całości środków. Sprawdziliśmy to teraz ponownie w ramach wspólnej kontroli z naszymi słowackimi partnerami. I co się okazało? – poziom wykorzystania środków wynosi ponad 95 proc.
Efekty realizacji tych projektów, to – jak przypomniał Kwiatkowski – m.in. odremontowana spalona cerkiew w Komańczy, odnowione domy kultury w Sanoku i Besku, nowa droga, łącząca Polskę i Słowację, skracająca znacznie czas przekraczania granicy.
Jak podkreślił prezes NIK, jednym z nowych priorytetów Izby jest pomoc administracji i urzędom kontroli państw, które chcą wstąpić do UE, zwłaszcza Ukrainie i Gruzji. Te działania obejmują np. pomoc w dostosowywaniu gruzińskiego urzędu kontroli do standardów UE, czy pomoc w przygotowaniu nowej ustawy o służbie cywilnej oraz nowych regulacji dotyczących kontroli państwowej i finansowania samorządów na Ukrainie.
