Uroczyste apele, wykłady historyczne, pokazy filmów, wystawy fotografii, przemarsze – w całej Polsce 1 marca organizowane są obchody upamiętniające Żołnierzy Wyklętych. Do udziału w wydarzeniach z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie i na Podkarpaciu zaprasza Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych został uchwalony przez parlament i jest obchodzony od 2011 roku. Święto przypada 1 marca, w rocznicę stracenia w 1951 roku przez bezpiekę 7 przywódców IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" – kierownictwa ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. W więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie śmierć ponieśli: pułkownik Łukasz Ciepliński, major Mieczysław Kawalec, major Adam Lazarowicz, kapitan Józef Batory, kapitan Franciszek Błażej, kapitan Józef Rzepka i porucznik Karol Chmiel.
Mianem Żołnierzy Wyklętych określani są żołnierze tworzący powojenną konspirację, byli najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W 1945 r. działało w nim nawet 200 tyś. konspiratorów. 20 tyś z nich walczyło w oddziałach partyzanckich, a kolejnych kilkadziesiąt tysięcy zapewniało partyzantom m.in. schronienie i łączność. Propaganda komunistyczna w PRL nazywała żołnierzy konspiracji niepodległościowej „zaplutymi karłami reakcji”. Bohaterowie podziemia antykomunistycznego za swoje działania skazywani byli na śmierć, wieloletnie więzienie lub pobyt w obozach. Wśród ofiar byli m.in. rotmistrz Witold Pilecki „Witold”, generał August Fieldorf „Nil”, Danuta Siedzikówna „Inka”, Józef Kuraś „Ogień”, Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, Hieronim Dekutowski „Zapora” czy mjr Władysław Koba „Żyła”, ppor. Leopold Rząsa „Wacław” i ppor. Michał Jan Zygo „Szymon” z Podkarpacia.
PROGRAM OBCHODÓW:
1 marca 2018 r. o godz. 10.00 w kościele pw. św. Wojciecha i św. Stanisława (Fara) w Rzeszowie odbędzie się uroczysta Msza Święta, a o godz. 11.30 uroczysty apel pod Pomnikiem Żołnierzy Wyklętych przy al. Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie.
1 marca 2018 r. o godz. 11.00 wykład dra Piotra Szopy pt. „Policjanci w Polskim Państwie Podziemnym na Podkarpaciu” podczas konferencji połączonej z wernisażem fotografii historycznej pn. „Policjanci w służbie Niepodległej” w Zespole Szkół w Tyczynie.
1 marca 2018 r. godz. 9.00 pokaz filmu „Wyklęty” w reżyserii Konrada Łęckiego dla uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II Sióstr Prezentek w Rzeszowie.
1 marca 2018 r. godz. 10.00 zajęcia poświęcone Żołnierzom Niezłomnym w Sali Pamięci na Zamku Lubomirskich dla uczniów i Liceum Ogólnokształcącego w Rzeszowie.
?1 marca 2018 r. o godz. 10.30 w I Liceum Ogólnokształcącym w Jaśle odbędzie się prelekcja dra Krzysztofa Kaczmarskiego poświęcona działalności antykomunistycznego podziemia niepodległościowego na Rzeszowszczyźnie, podczas sesji naukowej, poświęconej pamięci Adama Lazarowicza i Żołnierzy Wyklętych. Sesję poprzedzi uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej pamięci Adama Lazarowicza, absolwenta I LO w Jaśle.
3 marca 2018 r. w Parku Miejskim im. Kazimierza Pilata w Stalowej Woli zostanie wystawione stoisko promocyjne Instytutu Pamięci Narodowej.
5 marca 2018 r. godz. 11.15 wykład dra Krzysztofa Tochmana pt. Major Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918-1949)- Cichociemny, oficer AK i WiN , Żołnierz Niezłomny w auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie.
? 5 marca 2018 r. o godz. 11.00 w Środowiskowym Domu Kultury w Skopaniu odbędzie się prelekcja dra Mirosława Surdeja pt. „Działalność antykomunistycznego podziemia niepodległościowego na Rzeszowszczyźnie” oraz pokaz filmu dokumentalnego „Kwatera Ł” w reż. A. Gołębiewskiego.
?6 marca 2018 r. o godz. 17.00 w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie odbędzie się prelekcja dra Mirosława Surdeja pt. „Lwowska Armia Krajowa w latach 1944-1945” w ramach cyklicznych spotkań pt. „Spotkanie z dziedzictwem Kresów”.
PREZENTOWANE WYSTAWY:
„Żołnierze Wyklęci. Antykomunistyczne podziemie na Rzeszowszczyźnie po 1944 roku” w Liceum Ogólnokształcącym w Dębicy (luty – marzec), w Zakładzie Karnym w Łupkowie (20 marca – kwiecień), w Zespole Szkół w Ropczycach (26 lutego – 12 marca) oraz w Bieszczadzkim Zespole Szkół Zawodowych w Ustrzykach Dolnych (14 – 27 marca)
„Śladami zbrodni komunistycznych na Rzeszowszczyźnie” w Muzeum Ziemi Leżajskiej w Leżajsku (1 – 31 marca)
„Władysław Koba (1914–1949)” w Publicznej Salezjańskiej Szkole Podstawowej w Polanie (1 marca – 3 kwietnia)
POKAZY FILMOWE:
W ramach cyklu „Filmowy wtorek z IPN w Kinie Zorza” 13 marca 2018 r., pokaz filmu „Wyklęty” w reż. Konrada Łęckiego.
