Czy soczewki wieloogniskowe poprawiają jakość widzenia, bezpieczeństwo i zadowolenie pacjenta po zabiegach przeciwjaskrowych, krwawienie wewnątrzgałkowe, różnice oka dziecka i dorosłego, retinopatia wcześniacza – to niektóre tematy poruszone podczas III Konferencji Okulistycznej „Sokolim Okiem”, która odbyła się w sobotę w Hotelu Prezydenckim w Rzeszowie.
Uczestników konferencji powitali m.in. prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc, przedstawicielka Urzędu Marszałkowskiego Teresa Gwizdak i prof. Aleksander Bobko, rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego. Rektor UR podkreślił ważność tego typu przedsięwzięć jak konferencja „Sokolim Okiem”, bowiem taka wymiana wiedzy przyczynia się do poprawy jakości opieki medycznej, a w konsekwencji – do poprawy jakości życia mieszkańców Podkarpacia.
Soczewki wieloogniskowe poprawiają jakość życia pacjenta i widzenie obrazu, jednak konieczna jest wnikliwa kwalifikacja i rzetelne informowanie pacjenta o wskazaniach i przeciwwskazaniach do ich wszczepienia, przekonywała prof. Ewa Mrukwa-Kominek z Katedry Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
– Nie istnieje naturalna soczewka, którą można wszczepić pacjentowi po usunięciu zaćmy, dlatego tak ważne jest, by działała zgodnie z fizjologią oka pacjenta. Wybierając ją, musimy wykorzystać jej działania ochronne, ale też uwzględnić oczekiwania pacjenta – stwierdziła prelegentka. Soczewki wieloogniskowe są przydatne zwłaszcza dla pacjentów, którzy chcą w większym stopniu uniezależnić się od okularów czy dla osób z nadwzrocznością. Dzielą się one na refrakcyjne, które zapewniają dobre widzenie do dali i na odległości pośrednie oraz dyfrakcyjne – do bliży.
Przeciwskazaniem do wszczepienia tych soczewek może być m.in. moc soczewki poza dostępnym przedziałem, wykonywanie zawodu zawodowego kierowcy i zawodów wymagających bardzo dobrego wzroku do pracy z bliska, choroba Parkinsona i SM, astygmatyzm większy niż 1,0, stan po keratoplastyce i chirurgii refrakcyjnej, zaburzenia tęczówki wykluczające implantację soczewki. Objawy niepożądane to rozbłyski wokół źródeł światła, efekt halo, obniżenie poczucia kontrastu, upośledzenie widzenia.
Prof. Mrukwa-Kominek przedstawiła też drugą generację soczewek wieloogniskowych, która powstała po analizie doświadczeń z soczewkami tego rodzaju z ostatniej dekady.
Dr hab. n. med. Jerzy Mackiewicz z Kliniki Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kierownik naukowy konferencji, w swoim wystąpieniu zajął się współczesnymi standardami diagnostycznymi i terapeutycznymi krwawienia wewnątrzgałkowego. Objawy przed krwotokiem do ciała szklistego to „błyski”, „muszki”, „męty” w polu widzenia, obniżenie ostrości wzroku różnie nasilone, aż do całkowitego zniewidzenia. Prelegent dokładnie omówił sposób postępowania lekarza okulisty podczas diagnozowania oraz leczenia operacyjnego i farmakologicznego różnych postaci tego schorzenia. Jerzy Mackiewicz stwierdził, że „złotym środkiem” w diagnozie jest badanie USG, a w postępowaniu leczniczym – zabieg witrektomii. Jednak, zdaniem prelegenta, witrektomia jest najczęściej wykonywana zbyt późno, a to prowadzi do powikłań.
Lek. Iwona Helemejko z Kliniki Okulistyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu dokonała przeglądu chirurgicznych metod leczenia zaćmy od zewnątrz i od wewnątrz oraz sposoby postępowania w okresie opieki pooperacyjnej. – To, co kiedyś słyszeliśmy: że jaskra to choroba chirurgiczna leczona farmakologicznie, zaczyna się sprawdzać – stwierdziła w dyskusji po wykładzie prof. Ewa Mrukwa-Kominek.
Dr hab. n. med. Erita Filipek z Uniwersyteckiego Centrum Okulistyki i Onkologii w Katowicach przedstawiła rozwój poszczególnych części oka u dziecka i porównała je z okiem dorosłego. Oko dziecka ma mniejszą objętość, przedni odcinek ma 75-80 proc. wielkości w porównaniu z osobą dorosłą, a tylny – 50 proc. Tęczówka przy urodzeniu nie ma barwnika, w miarę upływu czasu ilość barwnika się zwiększa, ostateczny kolor tęczówek ustala się ok. 6 roku życia. Soczewka u noworodka ma moc 34 dioptrii, u 6 miesięcznego – 28 D, u dorosłego 18,8 D. – Redukcja mocy optycznej soczewki jest czynnikiem warunkującym uzyskanie miarowości w czasie wzrostu gałki ocznej – stwierdziła Erita Filipek. Jak podkreśliła prelegentka, rozwój plamki trwa do 4 roku życia, dlatego okulistom zależy, by wszelkie wady, zaburzenia wyrównać jak najszybciej.
Erita Filipek podkreśliła, że nie należy niepokoić się tym, iż noworodek nie wodzi wzrokiem, bo ta czynność pojawia się dopiero pod koniec drugiego miesiąca życia. Dziecko wyciąga rączki w czwartym miesiącu, następuje też stopniowy rozwój widzenia obuocznego, które do 12 miesiąca życia staje się porównywalne z osobą dorosłą.
Zdaniem prelegentki, ostrość widzenia rozwija się do 18. roku życia, kiedy człowiek ma tzw. sokole oko, a później wzrok zaczyna się starzeć. Erita Filipek zachęcała także do badań bilansowych 2- i 4-latków wykonanych nie przez pediatrę, lecz okulistę. Swoje wystąpienie podsumowała stwierdzeniem, że trudno jest określić, jakie są normy rozwoju gałki ocznej, gdyż jak dotąd nie udało się ustalić ostatecznych wzorców.
Lek. med. Beata Pelc, okulista z Visum Clinic, w wystąpieniu „Retinopatria wcześniacza – profilaktyka jako najskuteczniejsza metoda leczenia”, nazwała tę chorobę, kiedyś nieznaną, a polegającą na odwarstwieniu siatkówki związanym z niedorozwojem jej unaczynienia, „nową epidemią XXI wieku”. Przedstawiła też stadia rozwoju choroby.
Zdaniem prelegentki, profilaktyka retinopatii to domena położników i neonatologów. Położnicy powinni zadbać o to, by rodziło się jak najmniej wcześniaków, zadaniem neonatologów jest np. umiejętne zastosowanie tlenoterapii. Zapobieganie ślepocie na skutek retinopatii to domena pediatrów, którzy powinni kierować do okulistów wszystkie wcześniaki zagrożone retinopatią, jak również okulistów, którzy powinni przeprowadzać badania profilaktyczne wcześniaków. – Zalecam badania kontrolne wcześniaków po pierwszym roku życia – podkreśliła Beata Pelc. Kolejne badania kontrolne należy, zdaniem pani doktor, wykonać w wieku 3 lat.
Metody leczenia retinopatii wcześniaczej to zabieg laserokoagulacji (najszerzej stosowana) i leczenie czynnikami anty-VEGF (jako metoda uzupełniająca).
Prof. Ewa Mrukwa-Kominek podjęła w swoim drugim wystąpieniu problem przewlekłego zapalenia brzegów powiek. Częstą przyczyną tej choroby jest dysfunkcja gruczołów łojowych i gruczołów Meiboma, jak również niektóre bakterie i wirusy. Metody leczenia to higiena powiek, miejscowa antybiotykoterapia i – budząca kontrowersje – sterydoterapia. Prelegentka podkreśliła, że higiena powiek jest podstawą leczenia wszystkich schorzeń okulistycznych, nie tylko zapalenia brzegów powiek.
Konferencja została zorganizowana przez klinikę okulistyczną Visum Clinic Sp. z o.o. oraz naszego wydawcę – Grupę Sagier PR.
