Reklama
REKLAMA
Automatycznie wyświetlimy artykuł za 10 sekund
Przejdź do artykułu
Reklama
Reklama

Podkarpacie przed dużą szansą. Może powstać laboratorium termojądrowe

A A A
Alina Bosak

Dodano: 26-09-2016

prof. Aleksander Bobko Fot. Tadeusz Poźniak

prof. Aleksander Bobko Fot. Tadeusz Poźniak

To już pewne – jeśli Polska podpisze umowę na budowę laboratorium do prowadzenia badań termojądrowych, zostanie ono zlokalizowane na Podkarpaciu. Nasz kraj ma jednak w Europie konkurentów - Chorwację i Hiszpanię. Poza tym to kosztowna inwestycja i decyzja o jej realizacji będzie zależała od współfinansowania z funduszy europejskich. Zbliża się moment kluczowych decyzji. - Jeśli wszystko się uda, na Podkarpaciu powstanie placówka naukowa światowej rangi – zauważa prof. Aleksander Bobko, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego.

Budowa laboratorium termojądrowego to część światowego programu Fusion4Energy (F4E), realizowanego wspólnie przez Unię Europejską, Stany Zjednoczone i Japonię. Według planów, za 25 lat w Niemczech ma powstać reaktor termojądrowy, umożliwiający wytwarzanie energii bezpieczniejsze od tego, jakie odbywa się reaktorach, wykorzystujących rozszczepianie jąder atomowych. W reaktorze termojądrowym, który jest nadzieją ludzkości na gigantyczne źródło czystej energii, dochodziłoby do fuzji termojądrowej, co jest procesem bezpieczniejszym – można go w dowolnej chwili przerwać i nie powstają przy tym ciężkie pierwiastki promieniotwórcze.

Reklama

Aby taki reaktor mógł powstać, trzeba przeprowadzić wiele badań w specjalnie na ten cel wybudowanym laboratorium. Podkarpacie od paru lat stara się o to, aby ta inwestycja została zrealizowana właśnie na wschodzie Polski. W tę ideę zaangażował się zarówno marszałek województwa Władysław Ortyl, jak i naukowcy. Specjalnie w tym celu, w 2014 roku, pod patronatem Samorządu Województwa Podkarpackiego powołano Konsorcjum Naukowo-Przemysłowe „ELA-MAT Podkarpackie”, do którego przystąpili: Politechnika Rzeszowska, Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie, Instytut Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy, Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku, Fundacja Europejskie Centrum Przedsiębiorczości, Stowarzyszenie Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego „Dolina Lotnicza”, firmy Nano Carbon i Stalmech oraz Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego.

Ten naukowo-samorządowy sojusz pomógł sprawić, że Podkarpacie wygrało konkurencję o laboratorium na arenie krajowej – o inwestycje zabiegał bowiem także Świerk, gdzie mieści się Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Pozytywnie wypadł również nasz region podczas wizyt międzynarodowych delegacji. Teraz zbliża się moment decydujących rozstrzygnięć. Wszystko wskazuje na to, że laboratorium powstanie rzeczywiście w Europie (to także było przedmiotem rozważań). Na Starym Kontynencie lokalizacją tej inwestycji u siebie zainteresowana jest poza Polską również Chorwacja i Hiszpania. W połowie września w Barcelonie, gdzie mieści się siedziba F4E, odbyło się robocze spotkanie z przedstawicielami tych krajów. Wziął w nim udział obok przedstawicieli polskich ministerstw, także przedstawiciel podkarpackiego marszałka, Piotr Czerepiuk.

Reklama

- Otrzymaliśmy na nim wskazówki dotyczące przygotowania aplikacji, informacje o warunkach, jakie musi spełniać teren pod laboratorium. F&E zapowiada, że termin składania aplikacji przypadnie na początek grudnia tego roku – informuje Piotr Czerepiuk.

Samorząd wytypował już możliwe lokalizacje dla laboratorium. Jest ich kilka, ale konkretnej działki jeszcze nie wskazuje. Nie to jest jednak największą trudnością na drodze do budowy laboratorium, lecz kwestie międzynarodowego finansowania inwestycji. 

- Ze strony samorządu zrobione zostało wszystko, by budowę tego laboratorium u nas umożliwić – zapewnia Piotr Czerepiuk. – Samorząd wspierał działalność ELA-MAT-u i przekaże odpowiednią działkę pod laboratorium, jeśli będzie konieczne uzupełnienie infrastruktury drogowej, także jest w stanie pomóc. Teraz jednak wszystko jest w rękach rządu i międzynarodowych ustaleń. 

To rząd ma przygotować i złożyć aplikację. Budowa laboratorium jest wpisana do krajowej Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, ale ta nie została jeszcze zatwierdzona. Poza tym trwają pertraktacje, związane z finansowaniem inwestycji. Ma ona kosztować nawet 2 mld złotych. Polska strona chciałaby, aby jej wkład został pokryty z funduszu europejskich.

- Tymczasem podczas wrześniowego spotkania w Barcelonie nie zapadły żadne wiążące decyzje – zauważa prof. Aleksander Bobko, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego. – Wciąż brak konkretów, więc zapewne grudniowy termin składania aplikacji zostanie przesunięty. Wprawdzie wygląda na to, że w przygotowaniach do budowy laboratorium Polska jest najbardziej zaawansowana i wciąż podtrzymuje zainteresowanie tym projektem, ale przełomu nie ma. W grudniu planowane jest kolejne spotkanie z zarządem F4E, może wtedy będzie więcej konkretów. Trzeba zauważyć, że laboratorium to eksperyment naukowy, którego powodzenie nie jest pewne. Niemniej jednak, bez względu na to, czy jego prace zakończą się sukcesem, czy porażką, Podkarpacie na tym skorzystałoby. Lokalizacja placówki naukowo-badawczej o randze światowej byłaby ogromną nobilitacją dla województwa. Dlatego jestem orędownikiem tej inwestycji.    

Reklama

Reklama
Reklama
Reklama
zobacz więcej

POLECANE

Money.pl - Kliknij po więcej
Giełda
GPW 2023-03-24 18:58
WIG Informujemy, iż w związku ze zmianami zasad dystrybucji danych GPW wprowadzonymi 1 stycznia 2018 r. notowania dostępne są bezpośrednio na stronie money.pl
WIG20
mWIG40
sWIG80
Wspierane przez Money.pl
Money.pl - Serwis Finansowy nr 1
Kursy walut
NBP 2023-01-24
USD 4,3341 +0,23%
EUR 4,7073 -0,24%
CHF 4,7014 -0,22%
GBP 5,3443 -0,38%
Wspierane przez Money.pl
Money.pl - Kliknij po więcej
Surowce - notowania online
Nazwa Jednostka Wartość [USD] Zmiana Ostatnia zmiana
 Złoto uncja 1731,30 +0,00% [21:59]
 Ropa brent baryłka 64,38 +0,00% [21:58]
 Pallad uncja 2680,00 +0,00% [21:57]
 Platyna uncja 1191,10 +0,00% [21:59]
 Srebro uncja 25,11 +0,00% [21:59]
Wspierane przez Money.pl
RZESZÓW WEATHER
Reklama

NASI PARTNERZY

zamknij

Szanowny Czytelniku !

Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.

Zgoda

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności. Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.

Administrator danych osobowych

Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/
http://poradnikbudowlany.eu/
http://modnieizdrowo.pl/
http://www.sagier.pl/
Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.

Podstawa i cel przetwarzania

Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.

Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.

Przekazywanie danych

Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.

Cookies

Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.

Twoje uprawnienia

Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.