Odprawa pieniężna z tytułu likwidacji stanowiska pracy a podatek dochodowy

Odszkodowanie wypłacone pracownikowi na podstawie wyroku sądu za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę zawartej na czas nieokreślony podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przyznana odprawa pieniężna w związku z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest objęta zwolnieniem o którym mowa w przywołanym przepisie, w związku z czym podlega opodatkowaniu. Odprawa ta stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy gdyż ten stosunek stanowi źródło – podstawę uzyskania tego przychodu.

Z kolei odszkodowanie wypłacone pracownikowi na podstawie wyroku sądu za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę zawartej na czas nieokreślony podlega zwolnieniu z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym, ponieważ jego zasady ustalania oraz wysokość wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw (z art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy).

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0111-KDIB2-2.4011.22.2017.1.IN

Komentarz AXELO (radca prawny Rafał Rajchel)

Interpretacja dotyczy sytuacji, w której Wnioskodawczyni otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Pracodawca w dniu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę zatrudniał około 70 pracowników. Pracodawca jako przyczynę wypowiedzenia wskazał likwidację stanowiska pracy wraz ze zmniejszeniem stanu zatrudnienia w dziale, którego Wnioskodawczyni była kierownikiem. Przyczyna ta, niedotycząca pracownika stanowiła wyłączny powód wypowiedzenia umowy o pracę. Staż pracy Wnioskodawczyni wynosił 13 lat. Wnioskodawczyni uznała wypowiedzenie umowy o pracę za nieuzasadnione i wniosła odwołanie do sądu pracy.

W związku z powyższym powstało pytanie:

Czy przysługująca Wnioskodawczyni odprawa pieniężna (zgodnie z art. 8 ust. 1  ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników) podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Czy przysługujące Wnioskodawczyni (na podstawie wyroku sądu) odszkodowanie (z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę) podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych?

W ocenie Wnioskodawczyni odprawa pieniężna w związku z rozwiązaniem z pracownikiem umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (likwidacja stanowiska pracy) nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych. Z kolei odszkodowanie wypłacone Wnioskodawczyni na podstawie wyroku sądu za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę zawartej na czas nieokreślony podlega zwolnieniu z podatku.

Zaprezentowane stanowisko zostało przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej  uznane za prawidłowe.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Jak słusznie wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej  zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia, o ile nie podpada pod wskazane powyżej wyłączenia.

Odprawa pieniężna przyznawana w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego czy też indywidulanego zwolnienia na podstawie art. 8 ust. 1  ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w związku z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyłączona z przedmiotowego zwolnienia, o którym mowa art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy w związku z czym podlega opodatkowaniu. Przepisy w tym zakresie nie pozostawiają żadnych wątpliwości.

Z kolei odszkodowanie wypłacone pracownikowi na podstawie wyroku sądu za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę zawartej na czas nieokreślony podlega zwolnieniu z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym, gdyż bez wątpienia mamy w tym przypadku do czynienia z odszkodowaniem, zaś zasady jego ustalania oraz wysokość wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, w tym przypadku z art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy.

Należy w pełni zgodzić się z powyższą interpretacją, która potwierdza dotychczasowe poglądy orzecznictwa oraz doktryny prawa w tej materii.  

Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl

Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.