Nieobecność marszałków Sejmu i Senatu, Marka Kuchcińskiego i Stanisława Karczewskiego, przedstawicieli rządu, podkarpackich parlamentarzystów, a przede wszystkim przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, to chyba najbardziej rzucało się w oczy, podczas otwartego w piątek w Jasionce X Forum Europa – Ukraina. Forum, które miało potwierdzić, że więcej nas łączy niż dzieli, paradoksalnie zbiegło się w czasie z bardzo napiętymi stosunkami polsko – ukraińskimi, po tym jak prezydent Przemyśla, Robert Choma otrzymał zakaz wjazdu na Ukrainę. Forum ma jednak swój pierwszy sukces – w piątek zakaz dla prezydenta Chomy został cofnięty, o czym poinformował Andrij Deszczyca, ambasador Ukrainy w Polsce.
Jubileuszowe X Forum Europa – Ukraina zorganizowane w tym roku w G2A Arena w Jasionce przez samorząd województwa podkarpackiego oraz Instytut Studiów Wschodnich jest kolejnym dużym, dziesiątym już kongresem, jaki w pierwszym półroczu od otwarcia, odbył się w Centrum Wystawienniczo – Kongresowym. Ważne są też okoliczności, bo nie ma wątpliwości, że rok 2017 może być jednym z ważniejszych w procesie reform na Ukrainie i jej faktycznego zbliżenia się z Unią Europejską. Tym bardziej, że ta ostatnia zdaje się już zmęczoną i zniecierpliwioną, ciągle nie do końca przewidywalną partnerką ze Wschodu.
Na Forum swój przyjazd zapowiedziało ponad 700 gości, po raz pierwszy zorganizowano też Targi Wschodnie i nagle Podkarpacie znalazło się w samym centrum dyplomatycznej burzy. Obecność na Forum całego, pięcioosobowego zarządu województw oraz licznych radnych sejmiku wojewódzkiego, na pewno było wymownym stwierdzeniem, że na poziomie współpracy obwodów i samorządów bardzo zależy nam na dobrych stosunkach polsko – ukraińskich. W oficjalnych wstąpieniach nikt też nie wspominała o zakazie wjazdu na Ukrainę dla prezydenta Chomy, słusznie mając nadzieję, że w trakcie Forum nastroje złagodnieją.
Fot. Tadeusz Poźniak
– Decyzja o zakazie wjazdu została wycofana. – Była to pomyłka techniczna, została poprawiona. Mam nadzieję, że nie wpłynie to na stosunki dwustronne między naszymi państwami i narodami oraz współpracę regionalną, która bardzo dobrze rozwija się między Przemyślem a Lwowem – mówił ambasador Deszczyca. – Prezydent Choma może wjeżdżać na Ukrainę.
Czy to przekona polskich parlamentarzystów i przedstawicieli rządu? Okaże się w sobotę i być może wtedy ktoś z oficjalnych reprezentantów polskiego parlamentu albo rządu do Jasionki przybędzie.
A że miłość Polska – Ukraina i Ukraina – Europa jest szorstka, dało się wyczuć także w trakcie sesji otwierającej Forum – " Jak wspólnota międzynarodowa może pomóc Ukrainie".
Borys Tarasiuk, zastępca Przewodniczącego Komitetu Spraw Zagranicznych Rady Najwyższej Ukrainy, z wyrzutem stwierdził, że Unia Europejska do dziś nie powiedziała jasno i stanowczo: "Tak, chcemy, by Ukraina była z nami". Mimo że większość ukraińskiego społeczeństwa opowiada się za jak najbliższym kontaktami z Unią i sam Euromajdan w 2013 rok rozpoczął się właśnie od demonstracji Ukraińców przeciwko odłożeniu przez prezydenta Wiktora Janukowycza podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską.
Fot. Tadeusz Poźniak
– Od 2005 roku Ukraina zniosła wizy dla wszystkich krajów Unii Europejskiej, my do dziś nie doczekaliśmy się jasnego stanowiska, ile lat przyjdzie czekać Ukraińcom na zniesienie wiz do krajów Unii, ciągle nie podpisana jest też umowa Stowarzyszeniowa, mimo że zastosowaliśmy ponad 140 rozwiązań, jakich oczekiwała od nas Unia – mówił Tarasiuk.
Karel Schwarzenberg, przewodniczący Komisji ds. Zagranicznych Parlamentu Republiki Czeskiej, przekonywał, że Czesi są za jak najszybszą integracją Ukrainy z Unią, tym bardziej, że doceniają Ukraińców pracujących na europejskich rynkach, gdzie się cenionymi fachowcami.
Schwarzenberg, chcąc podkreślić swoją solidarność z krajem będącym nie tylko w okresie trudnych reform, ale i w stanie wojny z Rosją, stwierdził, że jak najszybsze wejście Ukrainy do Unii jest w interesie całej Europy, bo wczorajsza agresja na Ukrainie, jutro może się przerodzić w agresję w Europie.
– Tutaj, gdzie jesteśmy, 80 lat temu też było więcej Żydów niż Polaków. Dlatego nigdy nie jesteśmy bezpieczni – stwierdził Schwarzenberg.
Czym niektórych wprawił w osłupienie, a atmosferę na sali ratował Władysław Ortyl, marszałek województwa, przypominają i prostując, że i owszem, na tych ziemiach przez wieki żyło obok siebie kilka narodowości, różnych wyznań i języków i rzeczywiście w niektórych miejscowościach ludność żydowska była bardzo liczna, ale Polacy na tych ziemiach na pewno nie byli mniejszością.
Fot. Tadeusz Poźniak
– I choć dziś mamy pewne napięcia, to od lat współpraca na poziomie obwodów: lwowskiego, tarnopolskiego i Podkarpacia układa się bardzo dobrze – mówił Władysław Ortyl. X Forum Europa – Ukraina debiutuje na Podkarpaciu i bardzo się z tego cieszymy. W kolejnych pięciu latach też ma być w Rzeszowie. Jako region bardzo się rozwinęliśmy w ostatnich latach, mamy autostradę, lotnisko, Centrum Kongresowe, znakomite tereny inwestycyjne przy lotnisku, zależy nam na jak najlepszej współpracy z samorządami z Ukrainy i Słowacji.
Ale czy Europa w ostatnich latach nie odwróciła się trochę tyłem do Ukrainy? – drążył temat Bogusław Chrabota, redaktor naczelny Rzeczpospolitej.
– Trwające od kilkunastu lat i pozostające bez efektu rozmowy o wizach, na pewno wzbudzają nieufność obywateli Ukrainy do Unii – przyznała Rebecca Harms, niemiecka eurodeputowana. – I choć zniesienie wydaje się już tak bliskie, ciągle nie ma decyzji Parlamentu Europejskiego. Nie zakończyła też ratyfikacji Umowy Stowarzyszeniowej z Ukrainą. Przeszkodą jest wynik niewiążącego referendum w Holandii, w którym ponad 60 proc. głosujących odrzuciło Umowę Stowarzyszeniową UE – Ukraina. Rząd Holandii szuka na razie rozwiązania, które pozwoli uspokoić holenderską opinię publiczną i parlament oraz ratyfikować Umowę Stowarzyszeniową.
