Jadwiga Brzozowska
Dodano: 13-08-2018
Czarny bez, inaczej dziki bez, to prawdziwa bomba witaminowa i naturalny lek na większość dolegliwości. Ponieważ niedojrzałe, zielone owoce zawierają szkodliwy kwas pruski, najlepszym momentem na ich zbiór jest wrzesień i październik, kiedy są już mocno dojrzałe. Bez czarny warto też posadzić w pobliżu pryzmy kompostowej. Wydzielane przez jego korzenie substancje doskonale wpływają na procesy zachodzące w kompoście. Liście bzu wydzielają olejki eteryczne, które odstraszają owady i szkodniki.
Dzięki zawartym w kwiatach i owocach solom mineralnym i flawonoidom tj. m.in. rytozyd oraz pochodnym kwercetyny i kemferolu, soki, syropy lub herbatki są często stosowane podczas przeziębienia. Te specyfiki złagodzą suchy i męczący kaszel oraz katar, obniżą gorączkę, zadziałają moczopędnie i rozkurczowo, uszczelnią naczynia włosowate i zwiększą naszą odporność.
Na zaparcia? herbatka z owoców bzu
Owoce bzu czarnego posiadają również właściwości antyoksydacyjne tzn. wiążą wolne rodniki, dzięki czemu wydłużamy życie naszych komórek. Napar z owoców bzu złagodzi zmiany skórne, trudno gojące się rany, wypryski, zapalenie spojówek. Dzięki okładom zmniejszą się cienie i obrzęki pod powiekami, bo napar ma delikatne właściwości wybielające. Herbatki z owoców bzu pomogą również w zaparciach. Surowe owoce oraz liście i kora bzu czarnego mają właściwości trujące, ponieważ zawierają sambunigrynę i prunazynę. Po ich spożyciu pojawią się nudności i wymioty. Jeżeli te części rośliny ugotujemy lub wysuszymy to znikną szkodliwe substancje ale pozostaną prozdrowotne właściwości. Kwiaty bzu czarnego nie zawierają sambunigryny i prunazyny dlatego można spokojnie spożytkować je w formie surowej (ale bez szypułek). Po usmażeniu baldachów w cieście naleśnikowym będziemy mogli cieszyć się ciekawym w smaku deserem.
Biało - kremowe baldachy kwiatów
Krzewy czarnego bzu są mrozoodporne, bujnie rosną, często osiągają znaczne rozmiary (dorastają nawet do 10m wysokości i podobnej szerokości) szczególnie, gdy rosną w pobliżu wody. Biało kremowe baldachy kwiatów zakwitają w maju, wówczas zbieramy je i suszymy, ale nie na słońcu aby nie ściemniały i nie straciły swych właściwości. Owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu. Gdy wszystkie w baldachu dojrzeją wówczas można je spożytkować. Bez czarny toleruje różne typy podłoży od suchych i ubogich po gleby wilgotne ale nie zalewowe. Bez najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, próchnicznych, umiarkowanie wilgotnych oraz przy pryzmach kompostowych. Bez czarny uprawiamy przede wszystkim na zbiór kwiatów i owoców, dlatego należy posadzić go w miejscu słonecznym.
Owoce zebrane w baldachy są czarne i mają czerwony sok. Zawierają m.in. antocyjany (rodzaj flawonoidów obecnych we wszystkich owocach o ciemnogranatowej barwie). Chronią układ krwionośny, oczyszczają organizm, działają lekko przeczyszczająco i przeciwbólowo. Fot.Pixabay
Odmiany wielkoowocowe bzu czarnego zaleca się ciąć każdego roku
Kupione bądź pozyskane sadzonki sadzimy jesienią lub wiosną do przygotowanego dołka z mieszanką ziemi ogrodowej i kompostowej. Sadzonki należy podlewać i w razie potrzeby cieniować. Krzew nawozimy przed i po kwitnieniu kompostem lub nawozem wieloskładnikowym. Bez czarny często wyrasta znikąd, ponieważ jest chętnie zjadany i rozsiewany przez ptaki. Ale do rozmnożenia krzewu pobieramy jesienią sadzonki - pędy jednoroczne. Sadzonki przycinamy, przygotowane do sadzenia powinny mieć 5–6 oczek, z których dwa oczka pozostawia się nad ziemią. Bez czarny obficie owocuje po 3–4 latach. Wysokość i zagęszczenie krzewu możemy kontrolować stosując cięcie na wiosnę. Co 5-6 lat warto usunąć kilka najstarszych pędów i skrócić pędy młodsze. Odmiany wielkoowocowe bzu czarnego zaleca się ciąć każdego roku.
Odmiany ozdobne:
- 'Variegata' o biało obrzeżonych liściach
- 'Madonna' o żółto-zielonych liściach
- 'Black Beauty' o bordowych liściach i różowych kwiatach
- 'Guincho Purple' o purpurowych liściach
- 'Pulverulenta' o biało-zielonych i nakrapianych liściach
- 'Eva' o postrzępionych i bordowych liściach
- 'Lacinata' o postrzępionych i zielonych liściach
Odmiany towarowe:
- 'Samyl' – odmiana tworzy ciężkie baldachogrona i duże owoce o średnicy ponad 6 mm
- 'Sampo' – odmiana plenna tworzy dorodne owoce
- 'Korsor' – odmiana plenna tworzy dużą liczbę, średnich owoców o średnicy 4,5–5 mm
Powidła z owoców bzu czarnego:
1 kg owoców, odrobinę wody i sok z cytryny należy zagotować i całość przetrzeć przez sito, aby pozbyć się pestek. Nie jest to zabieg konieczny, ale dzięki temu mamy gładkie powidła. Potem gotujemy mus owocowy z cukrem w ilości do 400 g,do pożądanej konsystencji. Gorące powidła przekładamy do wyparzonych słoików.
Syrop z kwiatów bzu czarnego:
Najpierw przygotowujemy syrop: gotujemy 1 kg wody, 1 kg cukru i sok z 2 cytryn. Tym syropem zalewamy 40 baldachów. Uzyskany płyn pozostawiamy na 24 godziny, mieszamy go co jakiś czas, wyciskamy kwiaty, całość filtrujemy, zagotowujemy i wlewamy do wyparzonych słoików. Można dodać do syropy trochę mięty. Uzyskamy ciekawy smak i aromat.
Nalewka:
1 kg dojrzałych owoców (bez szypułek) zalewamy 1 l spirytusu i syropem cukrowym zrobionym z 0,5 l wody i 250 g cukru. Słój z nastawem przechowujemy w ciemnym miejscu przez 1 miesiąc, codziennie należy nim potrząsnąć, aby zawartość przemieszała się. Po tym czasie całość filtrujemy, przelewamy do ciemnych butelek i po 3-4 miesiącach delektujemy się nalewką, którą pijemy tylko po kieliszeczku, dla zdrowotności.
Tagi: czarny bez, dziki bez, krzew, nalewka, Sadzonki, syrop z kwiatów
KOMENTARZE
Jabłoń ozdobna czyli rajska
Jabłoń ozdobna kwitnie w tym samym terminie, co jej odmiany owocowe. Sadzimy ją jednak nie...
Cis - długowieczny, ale mocno trujący. Kto go chętnie posadzi?
Cisy do długowieczne...
Z dokarmianiem ptaków poczekaj na mrozy
Ptaki dokarmiajmy dopiero, kiedy nadejdą mrozy, wiatry i śnieg. Inaczej...
Trendy 2021. Jakie drzwi będą modne w nowym roku?
Każdej jesieni zarówno profesjonaliści, jak i...
Kredyt hipoteczny na remont
Kredyt hipoteczny na remont jest możliwy, choć zazwyczaj o takim rodzaju finansowania myślimy...
Domy coraz bardziej energooszczędne. Od 2021 roku wyższe wymagania
Rok 2021 przynosi ze sobą zmianę warunków technicznych, czyli wymagań, które będą musiały spełniać wszystkie nowopowstające czy modernizowane budynki. Znowelizowane...
Jaki wąż do wody i ścieków sprawdzi się w konkretnej instalacji? Sprawdź dostępne rozwiązania
Układy hydrauliczne występują niemal wszędzie - zarówno w przedsiębiorstwach produkcyjnych, jak...
Rośnie rynek materacy w Polsce. Po jakie materace najchętniej sięgają nad Wisłą?
Ze statystyk sprzedaży wynika, że Polacy z roku na rok kupują coraz więcej materacy. Z czego to wynika? Czym się kierują przy...
Kalendarz biodynamiczny - lepsze zbiory w pełni czy nowiu Księżyca?
Zbiory naszych plonów zależą od tego, czy Księżyc wznosi się lub opada. Wznoszący księżyc wyciąga soki ku górze rośliny, gdzie kumulują się, a opadający...
Kabiny prysznicowe - poznaj najpopularniejsze modele i sprawdź, które z nich najlepiej spełnią Twoje potrzeby
Łazienki Polaków z roku na rok są coraz ładniejsze. Przemyślana kolorystyka...
Drzwi tarasowe - odstawne-przesuwne, uchylne?
Duże przeszklenia cieszą się wciąż rosnącym zainteresowaniem bo przecież kto z nas nie chciałby móc cieszyć się pięknym widokiem zza swoich drzwi tarasowych popijając poranną kawę. Wybór odpowiedniej...
Mieszkanie 3.0 - w czasach pandemii i pracy w domu funkcjonalność jeszcze ważniejsza
Użyteczność i funkcjonalność nabrały w kończącym się roku jeszcze większego znaczenia. To przełoży się na następny...
Susza fizjologiczna może dotknąć rośliny w ogrodzie zimą
Po zimie często okazuje się, że niektóre rośliny nie przetrwały, nawet wówczas, gdy nie było dużych mrozów. Dlaczego tak jest i jak utracie ulubionych krzewów zapobiec? ...