Krystyna Lenkowska

poetka, anglistka

Preteksty Literackie

Dzialy: KULTURA

O sobie: Po wielu latach pracy jako lektorka języka angielskiego oraz DOS (director of studies) własnej szkoły językowej, postanowiłam skupić się na czymś co, na ogół, bywa mało intratne, a konkretnie na literaturze. Czytam, piszę, publikuję w periodykach literackich w Polsce, USA, na Bałkanach, wydaję książki poetyckie (do tej pory 7), tłumaczę poezję Emily Dickinson (zuchwale aspirując do kanoniczności przekładu), wyjeżdżam na festiwale literackie oraz do domów pracy twórczej (Szwajcaria, Hiszpania); wciąż uczę oraz uczę się języków. O blogu: Będą to moje noty i wtręty kuLturalne i kuRturalne, głównie literackie, a nawet poetyckie. Nie mam doświadczenia w pisaniu blogów. Przeczuwam, że w sensie "gatunku literackiego" najbliżej mu do sylwy ponowoczesnej, czyli postmodernistycznej (sylwa: dzieło nierespektujące jednorodności gatunkowej, głównie poetyka kolażu; negatywne odwoływanie się do zastanych wzorców; heterogeniczność gatunkowa; sygnalizowany przez autora zamysł zburzenia wewnętrznej spójności utworu). O! W miarę doświadczenia, moja informacja o blogu (a może i o sobie) będzie ewoluować; zmieniać się na lepsze lub gorsze, w zależności od tego, kto i jak życzliwy czyta.

Pitu Pitu

A A A

Dodano: 02-05-2014

Andrzej Stasiuk, "Preteksty Literackie" Rzeszów 2000, fot. Andrzej Bogacz

Andrzej Stasiuk, "Preteksty Literackie" Rzeszów 2000, fot. Andrzej Bogacz

O Andrzeju Stasiuku, pisarzu, powiedziano i napisano już prawie wszystko, chciałoby się zakrzyknąć na samą myśl podjęcia tego tematu.
Najczęściej się mówi, że mieszka w Wołowcu w Beskidzie Niskim, że wraz z żoną prowadzą znane i cenione wydawnictwo „Czarne”, że hodują barany i że nie bywają na salonach. I że nie mają w domu telewizora. Oraz, że świat celebrity i glamour jest im obcy, a nawet chyba wstrętny.

Zainteresowanie, Stasiuk wzbudza przede wszystkim tym, że jest świetnym pisarzem. Kiedy już ma się tego świadomość, po przeczytaniu kilku powieści typu fiction, chce się znać otoczkę nonfiction (np. literaturę faktu), a nawet non-fiction (np. anegdoty z życia), bo to naturalne w przypadku znanych ludzi, miejsc, wydarzeń. Może dlatego pamiętniki, dzienniki, literatura reportażowa, epika podróżna, dokument filmowy robią taką karierę w naszym, coraz bardziej wirtualnym, świecie.
 
Jako doświadczeni i bywali w świecie wydawcy, Andrzej Stasiuk i Monika Sznajderman, dobrze wiedzą co jest dobre w literaturze i co się dobrze sprzeda.
Nie oznacza to jednak, że Stasiuk-pisarz, buntownik z urodzenia, będzie pisał reportaże par excellence, robił cokolwiek à la mode lub mieścił się w regułach i gatunku tak boleśnie, jak przysłowiowy sonet.
 
Andrzej Stasiuk idzie zawsze pod prąd, a raczej za głosem swojego głosu, że użyję tautologii. Nie ukończył szkoły, odmówił pójścia do wojska (za co był osadzony w rzeszowskim Załężu), opuścił rodzinną Warszawę i zamieszkał in the middle of nowhere.

Pisze o sprawach egzystencjalnych, nie kokietuje aktualnością tematów, nie jest hunwejbinem formy. Pisze tak, jak żyje, oddycha i o tym, co go najbardziej interesuje. Czyli o „transgresji” peryferiów Środkowo-Wschodniej Europy (ostatnio też Azji), peryferyjnych miejscach i peryferyjnym człowieku. Prostota języka i przesłania jego książek są takie jak naturalność jego zachowania. W miarę upływu lat, stał się on erudytą, gawędziarzem, idąc za swoim wyrafinowaniem mowy pisarskiej. Bez pozy, sztuczności, z pewną dezynwolturą człowieka, który ma (już!) świadomość sukcesu światowego, (wciąż!) pewność swojej („hollywoodzkiej”) urody i (niezakłóconą) wiarę, że nonszalancja formy, w sztuce i w życiu, jest ważnym elementem jego talentu od Boga, którego nie wolno zmarnować. Chcąc nie chcąc, paradoksalnie i za życia, na naszych oczach, we względnie młodym, jak na pisarza, wieku, staje się klasykiem.

Oprócz opowiadań, esejów, epizodycznych dramatów i wierszy, artykułów do prasy, konsekwentnie pisze powieści, czyli fikcję, gatunek niezbyt oblegany przez wielkich we współczesnej prozie polskiej. Nieoblegany, bo trudny. Przyjaciel Andrzeja Stasiuka, Krzysztof Varga, znakomity autor, ironizuje serdecznie, że Stasiuk, wbrew wszystkiemu, „wciąż pisze to swoje pitu pitu”, czyli stwarza światy, byty, wymyśla bohaterów, kreuje konteksty, relacje, choć wiadomo, że dziś łatwiej skusić zaganianego, niemetafizycznego czytelnika literaturą faktu.

24 kwietnia 2014, na spotkaniu zorganizowanym przez Instytut Filologii Polskiej UR w Rzeszowie (z inicjatywy prof. Magdaleny Rabizo-Birek i jej studentów) licznie zgromadzona publiczność, głównie przedstawiciele młodej Alma Mater, dawała dowód swojego zainteresowania oraz szacunku pomieszanego z płochliwą rezerwą wobec niesztampowego teatrum pisarza. Swobodny, idiolektyczny język Stasiuka, naturalnie wpisany w jego styl, biografię, karierę, może onieśmielać osoby zakorzenione zbyt mocno w standardach. Pisarz podsumował to dowcipnie na końcu spotkania retorycznym pytaniem: „a kwiaty gdzie?”

Spotkanie, choć prowadzone nieśmiałą ciekawością młodych polonistów, było niezwykle interesujące i żywe. Na pytanie o autorytety pisarskie, Stasiuk wymienia, jak zawsze, Andrieja Płatonowa. Zapytany o dobrą polską prozę ostatnich lat  - Włodzimierza Odojewskiego i Dorotę Masłowską.

Zabrakło mi nieco rozmów o historii geopolitycznej Polski w kontekście ostatnich wydarzeń na Ukrainie. Po prostu nie padły takie pytania wprost (moderator spotkania, dr Jan Wolski, sugerował to delikatnie). Ciekawi mnie co myśli o ostatnich wydarzeniach entuzjasta narodów ponad państwowością. Na podstawie kilku gestów, czuło się w powietrzu, że pisarz nie jest jednoznacznym krytykiem ostatnich poczynań Moskwy, ale może miałam błędne wrażenie. Może następnym razem uda się o tym podyskutować? Aby tylko nie było za późno, bo ten temat to nie żadne pitu pitu (tym razem całkiem poważnie). A kto lepiej o tym opowiada jak nie pisarze tacy jak Andrzej Stasiuk? Autor odważnych głosów na łamach "Tygodnika Powszechnego" i "Gazety Wyborczej" o pogardzie, ksenofobii, przelewaniu krwi, polskich kościołach, dyktacie przestrzeni ...

 
Reklama

KOMENTARZE

OSTATNIE WPISY NA TYM BLOGU

NAJCZĘSCIEJ CZYTANE WPISY

ARCHIWUM

POLECANE

Reklama

NASI PARTNERZY

zamknij

Szanowny Czytelniku !

Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.

Zgoda

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności. Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.

Administrator danych osobowych

Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/
http://poradnikbudowlany.eu/
http://modnieizdrowo.pl/
http://www.sagier.pl/
Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.

Podstawa i cel przetwarzania

Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.

Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.

Przekazywanie danych

Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.

Cookies

Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.

Twoje uprawnienia

Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.