O sobie: Po wielu latach pracy jako lektorka języka angielskiego oraz DOS (director of studies) własnej szkoły językowej, postanowiłam skupić się na czymś co, na ogół, bywa mało intratne, a konkretnie na literaturze. Czytam, piszę, publikuję w periodykach literackich w Polsce, USA, na Bałkanach, wydaję książki poetyckie (do tej pory 7), tłumaczę poezję Emily Dickinson (zuchwale aspirując do kanoniczności przekładu), wyjeżdżam na festiwale literackie oraz do domów pracy twórczej (Szwajcaria, Hiszpania); wciąż uczę oraz uczę się języków. O blogu: Będą to moje noty i wtręty kuLturalne i kuRturalne, głównie literackie, a nawet poetyckie. Nie mam doświadczenia w pisaniu blogów. Przeczuwam, że w sensie "gatunku literackiego" najbliżej mu do sylwy ponowoczesnej, czyli postmodernistycznej (sylwa: dzieło nierespektujące jednorodności gatunkowej, głównie poetyka kolażu; negatywne odwoływanie się do zastanych wzorców; heterogeniczność gatunkowa; sygnalizowany przez autora zamysł zburzenia wewnętrznej spójności utworu). O! W miarę doświadczenia, moja informacja o blogu (a może i o sobie) będzie ewoluować; zmieniać się na lepsze lub gorsze, w zależności od tego, kto i jak życzliwy czyta.
O! jak Olga Jackowska i Olga Tokarczuk
Dodano: 06-08-2018
Kora i Olga Tokarczuk
Kilka lat temu dostałam bojowe zadanie napisania o Oldze Tokarczuk. Z okazji jej okrągłych urodzin, rzeszowska, akademicka FRAZA wydawała właśnie książkę poświęconą tej wybitnej pisarce. Kiedy tylko zaczęłam pisać o Oldze Tokarczuk, za każdym razem, moja podświadomość odruchowo przywoływała Olgę Jackowską, wokalistkę, poetkę, dziś mówimy legendę polskiego rocka. Moje skojarzenie nie było oryginalne; ot, po prostu skojarzenie dźwiękowe. A jednak dziś, kiedy przypadkiem wpadłam w Internecie na nagranie ostatniego publicznego spotkania Kory, czyli Olgi Sipowicz (w międzyczasie wyszła za mąż za Kamila Sipowicza i zmieniła nazwisko) prowadzonego sprawną ręką Olgi Tokarczuk, pomyślałam, że to nie był tylko przypadek językowy tylko coś więcej. Oto wspaniała rozmowa dwóch wspaniałych kobiet, które łączy (jednak) znacznie więcej niż imię. Na przykład łączy je literatura i poczucie nieskrępowanej wolności.
"Życie w piosence" - ostatni występ Kory zarejestrowany podczas festiwalu Stacja Literatura 22 w dniu 9 września 2017 roku. Premiera książki "Stoję, czuję się świetnie" (dostępnej tutaj: https://bit.ly/2Mi5lQh). Prowadzenie Olga Tokarczuk. Muzyka Olo Walicki. Produkcja Biuro Literackie".
A poniżej fragment mojej noty napisanej o Olgach w roku 2012 zmieniony dzisiaj pod wpływem emocji i w innym anturażu wolnościowym. Zupełnie inny fragment tego tekstu rzeszowska FRAZA wydała w książce "Światy Olgi Tokarczuk" w roku 2013.
Jeszcze przed swoją pierwszą lekturą książki Olgi Tokarczuk, moja pamięć tuż przed wyrazem „Tokarczuk” przywoływała odruchowo wyraz „Olga”, a nie na przykład wyraz „Ignacy”, co na prawo od Wisły i w dół mapy, czyli odwrotnie do ujścia, byłoby bardziej naturalne. Ignacy Tokarczuk, bowiem, to zbitka językowa oznaczająca imię i nazwisko znanego, niezłomnego biskupa przemyskiego; później też arcybiskupa metropolity. Czasem „wyskakiwała” mi automatycznie w głowie, jak w wyszukiwarce google, rzeczownikowa fraza językowa „Olga Jackowska”.
Olga Jackowska, wokalistka, tekściarka-poetka, trochę starsza od Olgi Tokarczuk, pisarki, jako reprezentantka polskiej muzyki rockowej miała większą szansę na krajowy rozgłos (również w decybelach), stąd fraza z Olgą dawała więcej okazji medialnych na utrwalenie się w głowach czyli, w konsekwencji, na natychmiastowe skojarzenie frazeologiczne „Olgi” z „Jackowską”, a dopiero potem z „Tokarczuk”. Powód jest oczywisty, muzyka rockowa jest pop, czyli popularna, a powieść jaką uprawia Tokarczuk już z założenia pop nie jest.
Można by mnożyć podobieństwa obu Olg, kobiet, z krótkimi ciemnymi włosami na chłopczycę (tak się przede wszystkim dały zapamiętać ich pierwsze wizerunki), emanujących niezależnością na tle post PRL-owskiej rzeczywistości. Trzeba tu dodać, że metrykalnie różni je około pół pokolenia (na postawie Wikipedii), jednak dla mnie i ludzi mi rówieśnych, w pobieżnej ocenie, obie panie w podobnym historycznie czasie (historia względnego pokoju nie czepia się jednostkowego czasu tak bezwzględnie jak historia wojny) wybiły się jako te, które w swojej dziedzinie robią dobrą robotę, opartą na solidnych, klasycznych zasadach. Oryginalnie i naturalnie, przemawiając, chcąc nie chcąc, do podobnej grupy odbiorców, ośmieliłabym się powiedzieć, oczytanych i osłuchanych inteligentów, starszych niż nastolatki, a młodszych niż najstarsi polscy emeryci, gdzieś między późnymi hippisami i wczesnymi punkami. Ta widownia, podobnie jak ich idolki, wykazuje się autentyczną potrzebą obcowania z kulturą, dla jej wartości bardziej niż wyłącznie samego faktu identyfikowania się z kimkolwiek lub czymkolwiek. I nie po to aby zagrać na nosie komukolwiek, a zwłaszcza aby się komuś przypodobać, na przykład decydentom lub publice. Można wyraźnie powiedzieć, że ani Jackowska ani Tokarczuk nie zrobiły choćby jednego koniunkturalnego gestu wobec swojej kariery artystycznej i literackiej.
Olga Jackowska, wokalistka, tekściarka-poetka, trochę starsza od Olgi Tokarczuk, pisarki, jako reprezentantka polskiej muzyki rockowej miała większą szansę na krajowy rozgłos (również w decybelach), stąd fraza z Olgą dawała więcej okazji medialnych na utrwalenie się w głowach czyli, w konsekwencji, na natychmiastowe skojarzenie frazeologiczne „Olgi” z „Jackowską”, a dopiero potem z „Tokarczuk”. Powód jest oczywisty, muzyka rockowa jest pop, czyli popularna, a powieść jaką uprawia Tokarczuk już z założenia pop nie jest.
Można by mnożyć podobieństwa obu Olg, kobiet, z krótkimi ciemnymi włosami na chłopczycę (tak się przede wszystkim dały zapamiętać ich pierwsze wizerunki), emanujących niezależnością na tle post PRL-owskiej rzeczywistości. Trzeba tu dodać, że metrykalnie różni je około pół pokolenia (na postawie Wikipedii), jednak dla mnie i ludzi mi rówieśnych, w pobieżnej ocenie, obie panie w podobnym historycznie czasie (historia względnego pokoju nie czepia się jednostkowego czasu tak bezwzględnie jak historia wojny) wybiły się jako te, które w swojej dziedzinie robią dobrą robotę, opartą na solidnych, klasycznych zasadach. Oryginalnie i naturalnie, przemawiając, chcąc nie chcąc, do podobnej grupy odbiorców, ośmieliłabym się powiedzieć, oczytanych i osłuchanych inteligentów, starszych niż nastolatki, a młodszych niż najstarsi polscy emeryci, gdzieś między późnymi hippisami i wczesnymi punkami. Ta widownia, podobnie jak ich idolki, wykazuje się autentyczną potrzebą obcowania z kulturą, dla jej wartości bardziej niż wyłącznie samego faktu identyfikowania się z kimkolwiek lub czymkolwiek. I nie po to aby zagrać na nosie komukolwiek, a zwłaszcza aby się komuś przypodobać, na przykład decydentom lub publice. Można wyraźnie powiedzieć, że ani Jackowska ani Tokarczuk nie zrobiły choćby jednego koniunkturalnego gestu wobec swojej kariery artystycznej i literackiej.
Reklama
Radością mnie napawa, że Kora była w Polsce bardzo rozpoznawalna. Po jej niedawnej śmierci, obie strony "barykady" politycznej identyfikowały się z jej utratą i podziwem dla niej. I choć Kora odważnie prezentowała swój kontrowersyjny światopogląd (kontrowersyjny dla obecnego rządu i jego akolitów), z serdecznym żalem żegnali ją wszyscy, z prawej, z lewej i środkowej strony sceny politycznej, z góry i z dołu mapy naszego kraju, młodzi i starzy, melomani dobrego rocka i wielbiciele jej urody ciała i ducha, admiratorzy jej światopoglądowej i życiowej bezkompromisowości oraz nieprzeciętnej witalności.
Szkoda, że dobra książka, ze swoją wielką siłą bezwładności, ma mniejszą siłę natychmiastowego, masowego rażenia w porównaniu z przebojem muzycznym. Dlatego muzyczny hit, jak kiedyś, dawno temu, może jeszcze w antyku, wiersz, łatwiej staje się manifestem pokolenia niż cała książka napisana prozą. Czy właśnie z powodu dziedziny jaką reprezentowała, Olga Jackowska miała większą szansę aby stać się głosem pokolenia? Swoją drogą, w Polsce w latach 70. i 80., kiedy debiutowała, istniał głód autorytetów niekonwencjonalnych i metaforycznych. No i na luksus dosłowności nie można było sobie pozwolić ze względów politycznych.
W związku z tym, że nie czytam książek szybko i na bieżąco, ani nie słucham tak zwanej modnej muzyki, z lenistwa, przekory, obawy, że poddam się nieobiektywnemu nastrojowi en vogue, swell, trendy, cool, czy jak to się modnie mawia w rożnych miejscach i epokach, zarówno do muzyki zespołu Maanam dotarłam z lekkim opóźnieniem jak i Tokarczuk zaczęłam czytać dopiero wtedy, kiedy już od pewnego czasu fraza „Olga Tokarczuk” była na ustach koneserów literackich, a na rynku muzycznym „Olga Jackowska” funkcjonowała tylko i aż jako Kora.
Kory - Olgi Sipowicz nie na już nami. Mówi się, że nie ma ludzi niezastąpionych. A jednak Kory, kulturowego skarbu naszego pokolenia, nie da się zastąpić. Przebojem pierwszego polskiego Marszu Równości 2018, który odbył się w Rzeszowie, stała się piosenka Kory i Maanamu z lat 80 pt. "Miraże" (słowa: Kora, muzyka: Marek Jackowski).
Tylko dlatego, że jesteś nikim
Możesz pogadać z drugim człowiekiem
Życie bogate, pełne sekretów
W szarym człowieku, w szarym człowieku
Możesz pogadać z drugim człowiekiem
Życie bogate, pełne sekretów
W szarym człowieku, w szarym człowieku
W rozpaczy po Korze (dziś została pochowana), pozwolę sobie na frenetyczny okrzyk: Niech nam żyje Olga Tokarczuk, nasz narodowy skarb (piszę o tym w kontekście jej ostatnich międzynarodowych sukcesów; choćby Międzynarodowej Nagrody Bookera).
Coraz bardziej odczuwam dotkliwy niedosyt autorytetów. :( A Wy?
