Jeszcze w sobotę, 19 listopada w Millenium Hall w Rzeszowie warto odwiedzić Świąteczne Targi Książki. Będzie okazja spotkać się z Joanną Brodzik, Krystyną Kurczab-Redlich, Andrzejem Stasiukiem, Julią Mendel, czy Oksaną Zabużko. Na stoiskach prawie 50 wydawnictw czekają autografy ulubionych pisarzy oraz książki w promocyjnych cenach. Nie zabraknie też autorów książek z Podkarpacia. W piątek o Fredzie Zinnemannie opowiadała Grażyna Bochenek, w sobotę na scenie wystąpią: Magda Skubisz, Monika Maciewicz i Karolina Winiarska.
Ponad 300 osób przyszło w pierwszym dniu targów na spotkanie z Markiem Niedźwieckim. Nie mniej spodziewają się organizatorzy w sobotę, gdy o Rosji opowiadać będzie Krystyna Kurczab-Redlich, była korespondentka polskich mediów w Rosji, autorka bestselerowej książki „Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina”.
Literatura faktu ma się świetnie, co potwierdziło też piątkowe spotkanie z Grażyną Bochenek, wieloletnią dziennikarką Radia Rzeszów, twórczynią podcastów „Rzeszowskie historie”, obecnie wykładowczynią i rzeczniczką prasową Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, autorką książki „Fredek, Rzeszów, Hollywood. Opowieści o Fredzie Zinnemannie”.
Rzeszowska opowieść o Fredzie Zinnemannie
Na ponad 500 stronach Grażyna Bochenek snuje opowieść o żydowskiej rodzinie, która zamieszkiwała w kamienicy Rynek 5 w Rzeszowie, dziś Rynek 3, dzięki której dokładnie poznajemy miejsce i czas narodzin Freda Zinnemanna. To też piękna opowieść o przedwojennym Rzeszowie, gdzie polsko-żydowska codzienność się przenikały, a wielokulturowość i różnojęzyczny gwar na ulicach były czymś tak oczywistym. Grażynie udało się przywrócić życiorysy wielu bezimiennym mieszkańcom tego miasta, którzy przez kilka wieków byli jego ważną częścią składową, zanim II wojna światowa wymazała Żydów z naszej wspólnej historii.
– Historię Freda udało się poznać bliżej dzięki olbrzymiemu zbiorowi listów, w większości po polsku, jakie przez prawie 10 lat Fred otrzymywał od swoich rodziców, Anny i Oskara Zinnemannów. Tim Zinnemann, jedyny syn reżysera, znalazł je w archiwum ojca już po jego śmierci i przekazał do Biblioteki i Archiwum Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej w Beverly Hills. Wspomniane listy przesądziły o powstaniu książki o Fredzie Zinnemannie – mówiła Grażyna Bochenek.
Książka, jest próbą zrozumienia meandrów myślenia Zinnemanna, zwłaszcza, że jak przyznaje sama autorka, pytanie o to, dlaczego Zinnemann nie chciał pamiętać i przyznawać się do Rzeszowa, dlaczego utrzymywał, że w 1907 roku urodził się w Wiedniu, choć to Rzeszów był miastem jego narodzin, może łączyć się z pytaniem zupełnie innym. Przecież Fred Zinnemann był przedstawicielem społeczności żydowskiej – a co my o tej społeczności i o naszej wspólnej historii wiemy?! Czy sami przed sobą przyznajemy się do żydowskich tradycji Rzeszowa?! Odpowiedzi mogą być bolesne – bardzo często nie pamiętamy o żydowskiej przeszłości miasta, a nierzadko nie chcemy o niej pamiętać.
Obecni na spotkaniu pasjonaci historii, dopytywali, dlaczego Rzeszów nie doczekał się pamiątkowej tablicy na kamienicy, gdzie mieszkał Fred Zinnemann, ani szlaku „Śladami rzeszowskich Żydów”.
Jak zapowiedziała Grażyna Bochenek, w kwietniu 2023 roku może uda się już odsłonić tablicę z nazwiskiem Zinnemanna na kamienicy Rynek 3 w Rzeszowie, a działające Stowarzyszenie Rajsze zabiega o przywracanie pamięci naszych żydowskich sąsiadów, którzy przez wieki zamieszkiwali Rzeszów.
W sobotę z Kijowa do Rzeszowa przyjedzie też Julia Mendel, była sekretarz prasowa Wołodymyra Zełenskiego, która w poruszającej relacji „Walka naszego życia. Moja praca z Zełenskim, ukraińskie zmagania o demokrację i co to wszystko znaczy dla świata” nakreśli historię przemiany Zełenskiego od popularnego komika do prezydenta Ukrainy.
Nie zabraknie Oksany Zabużo, jednej z najważniejszych ukraińskich intelektualistek, od lat wymienianej wśród kandydatek do Literackiej Nagrody Nobla. Oba te spotkania poprowadzi właśnie Grażyna Bochenek.
– Targi na stałe zapisały się już na mapie kulturalnych wydarzeń nie tylko miasta, ale i regionu – mówi Andrzej Sroka, koordynator Świątecznych Targów Książki. – To święto tych, którzy książki piszą, wydają i czytają. Do Rzeszowa przyjedzie około 50 wydawnictw i odbędzie się 25 spotkań autorskich.
Także w sobotę będzie panel „Pisanie było nam pisane”, w którym wezmą udział: Magda Skubisz, Karolina Winiarska oraz Monika Maciewicz. Autorki powieści osadzonych na Podkarpaciu od czasów średniowiecza po współczesność.
Wiele osób czeka na spotkanie z Andrzejem Stasiukiem, znakomitym prozaikiem, który nie tylko z Beskidem Niskim związał się na stałe kilka dekad temu, ale też niezwykle barwnie tę część Europy opisuje.
Wstęp na wszystkie spotkania i targi, które odbywają się w Millenium Hall w Rzeszowie, jest bezpłatny. Partnerami wydarzenia są Województwo Podkarpackie oraz Miasto Rzeszów.
