Rzeszowskie muzeum wciąż poszerza kolekcję zabytkowych strojów. Na przestrzeni ostatnich pięciu lat po raz czwarty pozyskuje do Działu Sztuki zespół historycznych ubiorów i dopełniających je dodatków. Kolekcja pochodzi ze zbiorów Hanny Szudzińskiej. Zakup mógł zostać zrealizowany dzięki dofinansowaniu przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów kwotą ponad 250 tys. zł, a także przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, który dołożył ponad 62 tys. zł. Imponujące już zasoby rzeszowskiej kolekcji historycznych strojów uzupełniono o 208 nowych muzealiów z XIX w. i II poł. ubiegłego stulecia oraz o kilka przykładów osiemnastowiecznego artystycznego rzemiosła.
Pośród nabytków znakomicie prezentują się wspaniale zachowane kompletne ubiory w liczbie 15 sztuk: suknie, spódnice i pelerynki z II poł. XIX i pocz. XX w. Z tego samego czasu pochodzi: 14 par bucików, 80 torebek,15 parasolek, 53 wachlarze, kapelusze, liczne flakony i szklane puzderka z zastawy toaletowej. Gorsety modelujące sylwetkę, pończochy i skarpetki z jedwabnej dzianiny o niewielkim stopniu zużycia są unikalnymi przykładami luksusowej bielizny.
Pozyskiwanie cennych zabytkowych tekstyliów oraz dodatków do kobiecego ubioru zawdzięczamy Beacie Kuman z Działu Sztuki koordynującej projekt uzupełniania kolekcji o zbiory Hanny Szudzińskiej. Autorka realizowanego od pięciu lat projektu po każdym dotowanym zakupie zobowiązana była do zaprezentowania publiczności nowo nabytych muzealiów. Dlatego co roku w rzeszowskim Muzeum odbywały się wystawy jej autorstwa znakomicie zaaranżowane, perfekcyjnie opracowane merytorycznie. Ekspozycja ostatnich nabytków z kolekcji Hanny Szudzińskiej zaplanowana jest na koniec 2021 roku.
Fot. Tadeusz Poźniak
Zanim powstanie wystawa, jej realizatorka udostępniła mediom wybrane muzealia z nowo nabytej kolekcji. Wśród torebek, portfelików, wachlarzy przykuwających wzrok rozmaitością kształtów, barw, rodzajami użytego tworzywa, nie zauważyłam rozpiętej na manekinie sukni, która dopiero w świetle zajaśniała błyskiem złocistego ugru. Toaletę z okresu powtórnej mody na tiurniurę – lata 80. XIX wieku - uszyto z mieniącej się jedwabnej tafty. Dwuczęściowy model składa się ze dopasowanego stanika na fiszbinach, zapinanego aż pod szyję drobnymi, obleczonymi tekstylnie guziczkami oraz z architektonicznie rozbudowanej spódnicy, z tyłu wypiętrzonej turniurą, z przodu osłoniętej z draperią upiętą na kształt fartuszka.
Trudno powściągnąć zachwyt nad wieczorową pelerynką, ubiorem niezwykle popularnym w ostatnim dziesięcioleciu XIX w. Model z muzealnej kolekcji, szczególny rodzaj luksusowego okrycia, uzupełniał zapewne wytworną, balową toaletę. Rozkloszowaną pelerynkę o wysokim, stojącym kołnierzu wykonano z czarnego jedwabnego aksamitu, podbitego perłowo białą satynową podszewką. Na czarnym tle rysuje się subtelny kwiatowy, secesyjny ornament, misternie haftowany szklanymi koralikami o fasetowanych powierzchniach, które opalizują odbijając światło. Całość obszyto najdelikatniejszymi z ptasich piór – piórami marabuta.
Pióra dominują w kolekcji, przede wszystkim strusie używane jako etole i wachlarze, nie tylko czarne, farbowane w pastelowych odcieniach błękitu, różu, perłowej szarości. Wśród różnorodnych przybrań kapeluszy spotykamy też krucze pióra. Trudno nie poddać się refleksji nad utratą życia przez istoty, których cielesna powłoka służyła do produkcji akcesoriów ubioru dla wytwornych elegantek. Podobne skojarzenia budzi we mnie wspaniała brązowo-beżowa torba ze skóry niesympatycznego gada, gdyż zdobią ją małe, łapki z pazurkami należące kiedyś do krokodylowego dziecka.
Prócz paciorkowych torebek i wykonanych z metalowej siatki spostrzegam pancerzową z metalowych płytek połączonych ogniwkami. Ten egzemplarz w stylu secesji został wyprodukowany w Stanach Zjednoczonych w firmie Mandalian Manufacturing Copany założonej przez emigranta z Turcji. Człowiek ten opatentował sposób mechanicznego wytwarzania płytek. Kolorowe płytki układają się w barwny, orientalny ornament, który przypomina o etnicznych korzeniach jej producenta.
W dwudziestoleciu międzywojennym świat mody szukał inspiracji w kulturze dalekich, egzotycznych krajów. W latach 30. XX wieku napływają do Europy z Chin i Japonii torebki z rodzajowymi lub pejzażowymi scenami nawiązującymi do dalekowschodnich malowideł i drzeworytów. Muzealna kolekcja zyskała dwie japońskie, kopertowe torebki z lakierowanej jasnokremowej dekorowane malowanymi obrazkami z „codziennego życia egzotycznej Japonii”.
Buty do tzw. stóp lotosowych, Chiny, pocz. XX w., jedwab. Fot. Archiwum Muzeum Okręgowego w Rzeszowie
W międzywojniu torebki niezbędniki funkcjonowały jako atrybut wyemancypowanej kobiety. Wytworna w swojej prostocie torebka z czarnego zamszu, w stylu art deco przywodzi na myśl kubistyczne kompozycje. Jej wnętrze mieści konieczne przybory: lusterko, portfelik, etui na szminkę, puderniczkę.
Ciekawostką jest podróżny kuferek ze sztucznego tworzywa /lucite/ o lśniącej powierzchni w szaro-różowawym kolorze. Pochodzi z lat 50. XX wieku. Wyprodukowany został w amerykańskiej firmie Vilardi, zaopatrującej celebrycką klientelę. Wyroby z lucite nie gościły długo na rynku, wyparły je przedmioty z bakelitu.
Historia pojemników na wonności i kosmetyki sięga odległej starożytności. Naczynia do ich przechowywania zmieniały się w czasie w zależności od formy i surowca. Fin de Siècle i międzywojnie to epoki pięknego szkła. Muzealna kolekcję ubiorów uzupełniły flakony i puzderka z zastaw toaletowych. Barwne imitujące półszlachetne kamienie i przeźroczyste szkła, plastycznie dekorowane motywami fauny i flory pochodzą z renomowanych czeskich wytwórni.
Planowana w przyszłości ekspozycja prezentująca nabytki z dziedziny dawnej mody będzie z pewnością wydarzeniem dla kolekcjonerów, muzealników i osób zainteresowanych kulturą materialną.
Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.
Zgoda
Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.
Administrator danych osobowych
Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/ http://poradnikbudowlany.eu/ http://modnieizdrowo.pl/ http://www.sagier.pl/ Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.
Podstawa i cel przetwarzania
Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.
Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Przekazywanie danych
Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.
Cookies
Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.
Twoje uprawnienia
Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.
