Kim był Teodor Axentowicz? Określenie człowiek-instytucja wydaje się najbardziej treściwe, bo łączy wszystkie jego role i pasje: malarz, pedagog, mistrz portretów i aktów kobiecych, profesor, plakacista, ojciec ośmiorga dzieci, grafik, aranżer wystaw, fascynat kultury ormiańskiej. Jego twórczość przybliża wystawa pt. „Teodor Axentowicz – Ormianin polski w Paryżu, w Krakowie, w Zakopanem…”, na którą od 6 marca zaprasza Muzeum Regionalne w Stalowej Woli.
Teodor Axentowicz (1859–1938) był znaczącą postacią w polskim życiu artystycznym, ale także poza nim. Przez trzydzieści lat pracował na stanowisku profesora w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był także jej rektorem. We wrześniu 1900 roku gościł na ślubie Stanisława Wyspiańskiego, a w listopadzie w podkrakowskich Bronowicach uczestniczył w najsłynniejszym weselu polskim Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówy. Jego żoną i matką ośmiorga dzieci była Iza z Giełgudów, wywodząca się ze znakomitego litewskiego rodu mieszkającego w Anglii.
Interesował się kulturą, historią, religią Ormian, z których się wywodził. Stworzył dzieła odwołujące się do historii Ormian, malując obrazy: Chrzest Armenii (Chrzest Ormian; 1900) i Ormianie w Polsce (1930). Od 1910 roku był członkiem Towarzystwa Ormiańskiego „Haiasdan”, zainteresowanego szerzeniem wiedzy na temat ormiańskiej kultury, historii, literatury, sztuki.
Na wystawie „Teodor Axentowicz. Ormianin polski w Paryżu, Krakowie, Zakopanem…” Muzeum Regionalne w Stalowej Woli prezentuje zarówno najbardziej znane dzieła artysty, jak i te niedawno odnalezione w prywatnych kolekcjach. Dzieła przedstawione są w siedmiu tematycznych przestrzeniach: Szkice-studia-fotografie – przedstawia warsztat artysty, pierwsze szkice i studia z okresu monachijskiego i paryskiego, dokumentację fotograficzną ukazującą jego pracownię malarską oraz fotografie wykonane w latach dwudziestych XX w., które służyły mu jako „szkice” do obrazów; Święto Jordanu i japonizm – inspiracje sztuką japońską w obrazach z życia Hucułów; Chrzest Armenii – wątki ormiańskie, kolejna przestrzeń: Firma portretowa prezentuje Axentowicza jako jednego z największych portrecistów Młodej Polski; Dzieci w ogrodzie ujawniają inny aspekt jego twórczości portretowej: liryczne, intymne wizerunki dzieci; Anioł Śmierci przedstawia mniej znane tematy związane ze śmiercią, starością i przemijaniem. Projektant ukazuje działalność Axentowicza jako grafika i aranżera wystaw, m.in. słynnej ekspozycji w 1904 w Saint Louis.
Wystawa jest czynna do 28 czerwca 2015 roku.
