Mimo mrozów wre praca przy budowie „multimedialnej” fontanny w Rzeszowie. Fontannę zaplanowano między rzeszowskim zamkiem a pałacykiem Lubomirskich - w obniżeniu terenu, gdzie usytuowany był plac zabaw dla dzieci. To miejsce w historii miasta wyjątkowe: tutaj 250 lat temu rozciągał się pałacowy park. Przed połową XVIII wieku powstał tu osobliwy pawilon ogrodowy: pierwsza w Polsce pagoda zbudowana przez Jerzego Ignacego Lubomirskiego jako dar dla młodej małżonki Joanny von Stein zu Jettingen.
Pagodę oglądamy na tryptyku z połowy XVIII w. To dzieło Karola Henryka Wiedemanna, nadwornego architekta Lubomirskich. Pawilonik usytuowany jest na sztucznej wyspie pod skarpą, na której wznosi się pałacyk. Pagoda znajduje się na osi geometrycznego ogrodu francuskiego. Wyspę otacza kanał wodny, na którym obok łódek mogły pływać chińskie dżonki, służące jako stateczki spacerowe dla eleganckiego towarzystwa. Na planie Wiedemanna z 1762 r., przedstawiającym Rzeszów z lotu ptaka pagoda istnieje w niezmienionym kształcie. Niewysoki, parterowy pawilon zbudowany został na planie sześcioboku z wysuniętym, podpartym kolumienkami wejściem. Pagoda podwyższona obiegającymi ją ze wszystkich stron schodami ma dach namiotowy. Jest on łukowato wygięty i zwieńczony smukłą latarnią z daszkiem o takim samym kształcie. Dach jest jednopiętrowy w przeciwieństwie do wielokondygnacyjnych dachów azjatyckich pagód buddyjskich kopiowanych później w ogrodach całej Europy. Dziś każdy może obejrzeć pałacowy park z wyspą i pagodą na powiększonej kopii planu Wiedemanna umieszczonej na ślepej ścianie kamienicy przy placu Farnym.
Rzeszowska pagoda dla Joanna von Stein zu Jettingen
Skąd w Rzeszowie wzięła się architektura wzorowana na chińskiej? Moda na pagody rozprzestrzeniła się w całej Europie w II połowie XVIII w. i trwała aż do początków XX stulecia. Za czasów Jerzego Ignacego Lubomirskiego Rzeszów stał się ośrodkiem sztuki rokoka. Magnat związany z dworem saskim w Dreźnie i obu władcami: Augustem II i Augustem III – w tym stylu przebudowuje swoje rezydencje. Wnętrza zamku i pałacyku letniego ozdabiał przedmiotami importowanymi z Dalekiego Wschodu oraz wykonywaną w Europie chińszczyzną, zwaną z francuska „chinoiserie”. Dowiadujemy się o tym z inwentarza sporządzonego po śmierci Jerzego Ignacego Lubomirskiego. Prawie w każdym pokoju obu rezydencji książęcych znajdowała się porcelana wschodnia i saska: naczynia użytkowe i ozdobne oraz filigranowe figurki. Stały także holenderskie fajanse z motywami wzorowanymi na dalekowschodnich. Chińszczyzna widoczna była również w meblach. Inwentarz wymienia stoliki i szafki lakierowane na czarno i czerwono oraz złocone – zapewne wykonane z laki. W zamkowym pokoju paradnym „stoliki chińskie na czarnym i czerwonym lakierowaniu wyzłacane”, „szafki narożne z chińska na czarno lakierowane i złocone”, zaś w kandyterii (czyli cukierni) – „farfury japońskie, misy, talerze, dzbanek do herbaty, farfurki do herbaty, cukierniczka w srebro oprawna, farfurki do konfitur i kawy, wazony na kwiaty”- jak czytamy w inwentarzu.
Chińszczyzna dotarła do Rzeszowa przez Drezno, gdzie często gościł Jerzy Ignacy Lubomirski. Robił on karierę na dworze Augusta II, cieszył się przyjaźnią królewskiego ministra Henryka Bruhla. Druga żona jego Joanna von Stein zu Jettingen - z pochodzenia Saksonka - była podobno kochanką wszechwładnego ministra. Czternastoletnią baronównę poślubił książę jako mężczyzna w sile wieku, bo mający lat 50. Wesele odbyło się w 1737 r. w Dreźnie. Podstarzały mąż spełniał wszystkie zachcianki młodziutkiej „żony modnej” (ten typ kobiet uwiecznił w swej satyrze Ignacy Krasicki). To dla Joanny książę Lubomirski rozbudował i ozdobił pałacyk letni. Dla niej urządził wspaniałe ogrody francuskie z tarasami opadającymi ku sztucznej wyspie, na której zbudowano chińską altanę.
Upodobanie do egzotyki i zbytek jakim otaczał Jerzy Ignacy Lubomirski młodą żonę podkreślał także dobór służby: byli wśród niej nawet czarnoskórzy służący i karły. Joanna von Stein nie okazywała chyba mężowi zbytniej wdzięczności, skoro o jej życiu osobistym krążyły liczne plotki. Właściciel Rzeszowa nie ograniczał się jednak do finansowania osobliwości takich jak pagoda. Za jego życia rzeszowska rezydencja stała się znaczącym ośrodkiem saskiego rokoka w Polsce. Później znaczenie miasta jako centrum życia kulturalnego i towarzyskiego przyćmił Łańcut księżnej Izabeli Lubomirskiej.
Moda na altany chińskie dotarła do Polski z Anglii, gdzie znający azjatyckie cesarstwo William Chambers opublikował w połowie XVIII stulecia dwie bogato ilustrowane książki o chińskiej architekturze, umeblowaniu, ubiorze i ogrodach. Jedną z nich w tłumaczeniu francuskim miał w swoim księgozbiorze Stanisław August Poniatowski. Fragmenty drugiej przełożył na język polski Franciszek Karpiński. Chambers zwracał uwagę na korygowanie przez Chińczyków naturalnego krajobrazu: „Wprowadzają tamże skały sztuczne i przewyższają wszystkie inne narody w tym rodzaju udawania” – tłumaczył F. Karpiński.
Ogrody „angielsko-chińskie” rozpowszechniły się we wszystkich krajach Europy. Spotykamy je we Francji - gdzie dziś istnieje stowarzyszenie skupiające miejscowości, które mogą pochwalić się pagodami - w Prusach, Saksonii, Brandenburgii, aż po Skandynawię i Rosję. W Polsce wzniesiono chińskie pagody w parkach rezydencji Branickich: w Białymstoku, Choroszczy, Aleksandrii pod Białą Cerkwią (dzisiejsza Ukraina) a także w Żywcu czy Wilanowie. Jak wskazują daty, rzeszowska pagoda powstała przed 1750 r. jako bodaj pierwsza w Polsce. Łatwo i tanim kosztem byłoby ją zrekonstruować; mogłaby służyć jako oryginalna kawiarnia. Tymczasem teren dawnej wyspy z chińskim pawilonikiem pokrył już beton. „Multimedialna” superfontanna – gdzie podświetlona woda ma tryskać w górę w rytm muzyki – będzie kosztowała od 6 do12 mln zł. Inwestor: władze miasta zignorowały nie tylko historię tego miejsca, lecz także polski klimat. Przez 6 miesięcy w roku: od października do marca fontanna będzie stać nieczynna, bo ludziom nie w głowie wtedy ogrodowe zabawy.
Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.
Zgoda
Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.
Administrator danych osobowych
Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/ http://poradnikbudowlany.eu/ http://modnieizdrowo.pl/ http://www.sagier.pl/ Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.
Podstawa i cel przetwarzania
Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.
Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Przekazywanie danych
Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.
Cookies
Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.
Twoje uprawnienia
Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.
.jpg&w=255&h=142)
