Jaromir Kwiatkowski
Dodano: 21-12-2019
Budowanie szopek jest jednym z najbardziej popularnych elementów bożonarodzeniowej tradycji. Chyba nie ma kościoła w Polsce, w którym na Boże Narodzenie nie stanęłaby taka szopka, najczęściej w formie makiety. Szopki są później przez cały okres Bożego Narodzenia tłumnie nawiedzane nie tylko przez dzieci, ale i całe rodziny.
Nie inaczej jest w Rzeszowie. Szczególnie ukochaną, zwłaszcza przez dzieci, jest szopka w bazylice oo. Bernardynów. Ale i w innych kościołach są równie piękne i chętnie odwiedzane.
Centralnymi postaciami każdej szopki są figury obrazujące Świętą Rodzinę: Jezusa w żłóbku, wokół którego stoją Matka Boża i św. Józef. Sceny obrazują moment przybycia pasterzy lub Trzech Mędrców. Dlatego nieodłącznym elementem każdej szopki są figury pastuszków, Trzech Mędrców (zwanych też Królami), zwierząt (bydło i owce), które według Biblii asystowały przy narodzeniu Dzieciątka, oraz aniołów.
Cała reszta (użyte materiały, elementy scenografii) zależy już wyłącznie od inwencji twórców szopek. Bywa, że tło zawiera elementy współczesne, np. przedstawia świątynię, w której znajduje się dana szopka, czy panoramę miasta. Jeżeli parafię prowadzą zakonnicy – także postacie i miejsca ważne dla danego zakonu. Często szopki ozdabiane są hasłami nawiązującymi do aktualnej sytuacji w Kościele czy Polsce. Bywa, że są one prawdziwymi dziełami sztuki, z precyzyjnie i kunsztownie wykonanymi detalami oraz skomplikowanymi mechanizmami uruchamiającymi dziesiątki figur. W niektórych parafiach, zwłaszcza prowadzonych przez franciszkanów, żywa jest tradycja tzw. żywej szopki, gdzie wierni gromadzą się na kolędowaniu wokół szopki, w której np. Święta Rodzina jest odgrywana przez aktorów-amatorów i gdzie można spotkać żywe krowy, osły czy owieczki.
Budowę szopki trzeba często zacząć na wiele dni przed świętami, by mogła ona objawić się w całej swej krasie podczas bożonarodzeniowej pasterki. W wielu kościołach szopki można podziwiać przez cały okres Bożego Narodzenia, do uroczystości Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej, 2 lutego); w innych nieco krócej, np. do połowy stycznia. Szopka dostarcza nie tylko wrażeń estetycznych, ale zachęca także do modlitwy.
Początki tradycji bożonarodzeniowych szopek w Kościele przypisuje się św. Franciszkowi, który w XIII w. wpadł na pomysł, by w miejscowości Greccio w czasie Bożego Narodzenia urządzić szopkę: ze żłóbkiem, sianem, żywym wołem i osłem. Zakon franciszkanów zaczął propagować pomysł szopki i urządzać ją na Boże Narodzenie w swoich świątyniach. Później zwyczaj ten przejęły też inne zakony. W Polsce szopka pojawiła się pod koniec XIII w., właśnie dzięki franciszkanom.
KOMENTARZE
Bieszczadzkie jagody, czyli smak i tradycja w "Chacie Wędrowca"
To miała być opowieść...
Domy na Podkarpaciu, czy projekt jest dla nas ważny?
Gdy w latach 60-70 XX wieku zlikwidowano na wsi...
Romantyczna historia miłości Marty i Wacława Wierzbieńców
On zapragnął ją poznać...
Alternatywa dla gwaru, tłumu i stresu - urlop w klasztorze
Majorka, Teneryfa a może Rodos? My proponujemy urlop w klasztorze benedyktyńskim. Zakonnicy znają sposób na udany wypoczynek, inny niż wszystkie o których dotąd słyszeliście...
Stanisław Bielawka - wójt z prawdziwego zdarzenia
Stanisław Bielawka, wójt Komańczy, choć pochodzi z samego serca Krakowa, tak ukochał przestrzeń i świeże powietrze, że w 1983 roku zdecydował się osiąść z rodziną w tej miejscowości...
Anitta Rotter-Pucz - malarka z solińskiego wzgórza
Mówią o niej "Dzikuska znad jeziora" albo bieszczadzka...
Tora ocalona z ognia. Synagoga w Sanoku
W drewnianej synagodze z Połańca z XVIII w., pieczołowicie zrekonstruowanej...
Diecezja Rzeszowska w tym roku bez tradycyjnej kolędy
Ksiądz biskup Jan Wątroba wydał zalecenia...
Szklana bajka z Krosna
Maciej Habrat jest artystą znanym w kraju i na kilku kontynentach. Tworzy bajecznie kolorowe szkło dekoracyjne o fantastycznych, rozpoznawalnych na pierwszy rzut oka formach. Na ten sukces pracuje nieprzerwanie od roku 1991.
Łempicka. Kobieta, która "namalowała" swoje życie
Przeżyła dwie wojny światowe, rewolucję bolszewicką, wielki kryzys z 1929 roku oraz hiszpańską wojnę domową. Wiedziała, czym jest dyskryminacja z powodu bycia kobietą malarką o żydowskim...
Czarodziejski ogród Józefa Mehoffera
Jak pisał prof. Stanisław S. Nicieja, zaborcy wysyłali do Galicji austriackich urzędników po to, by germanizowali zagrabione tereny. Tymczasem rodowici Austriacy nie wypełniali swojej misji: polonizowali się i nierzadko...
Bralczyk o prawdzie w języku. WSIiZ wraca z cyklem "Wielkie pytania w nauce"
Prof. Jerzy Bralczyk będzie w styczniu gościem piątego cyklu otwartych wykładów "Wielkie pytania w nauce", organizowanego przez Wyższą Szkołę...
Siemaszkowa śpiewa w TVP3 Rzeszów przeboje Piaf i Osieckiej
Przeboje z ukochanych spektakli publiczności Teatru im. Wandy Siemaszkowej będzie można usłyszeć w okresie Świąt Bożego Narodzenia i w Sylwestra na antenie regionalnej...
WDK zaprasza na popisy cymbalistów od piątku online
W piątek, 11 grudnia w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie rozpoczynają się 39. Spotkania Cymbalistów. Potrwają trzy dni. Wydarzenie odbędzie się on-line i będzie transmitowane na żywo...
Przemyśl w filmie "Śubuk". Producenci hitów jak "Boże Ciało" pokazują zdjęcia
Aurum Film, producent takich filmów jak "Ostatnia rodzina" czy nominowane do Oskara "Boże Ciało", zaprezentował pierwsze efekty pracy...
Prof. Bralczyk w Rzeszowie. "O prawdzie w języku"
Prof. Jerzy Bralczyk – wybitny językoznawca, specjalista w zakresie języka mediów, reklamy i polityki – 28 stycznia o godz. 18 wygłosi w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania wykład pt. "O...