Oblicza Kultury

Cenne archiwum słynnej rodziny Schaitterów będzie dostępne on-line

A A A

Opracowanie Katarzyna Grzebyk

Dodano: 07-03-2017

Fot. Ferdynand Schaitter, ze zbiorów Marka Czarnoty

Komentarze (0)

Twitter

Mail

Podziel się

Rodzina Schaitterów chlubnie zapisała się w historii Rzeszowa. Z tej wielopokoleniowej rodziny wywodzili się radni miejscy, społecznicy, i handlowcy, którzy pozostawili po sobie bogate archiwum, będące kopalnią wiedzy na temat Rzeszowa z XVIII, XIX i XX wieku. Zgodnie z życzeniem właściciela owego archiwum, zostanie ono poddane digitalizacji w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rzeszowie, a potem udostępnione on-line.

Wielopokoleniowy ród Schaitterów był znany w mieście; wywodzili się z niego radni miejscy, społecznicy, i handlowcy. Do Schaitterów należała firma handlowa – „Schaitter i Spółka”, która przez długi czas miała swoją siedzibę przy ul. Kościuszki. W latach 30. XX wieku przeniosła się do kamienicy przy ulicy Sandomierskiej, obecnie Grunwaldzkiej). Firma handlowała zróżnicowanym asortymentem, o czym świadczą zachowane dokumenty - księgi rachunkowe, spisy towarów drogeryjnych, reklamy handlowe.

„Szwarc, mydło i powidło” w sklepie Schaitterów

Marek Czarnota, gawędziarz, miłośnik i znawca historii Rzeszowa, który zmarł w 2014 roku tak pisał o rodzinie Scheitterów: „Pierwszy sklep Schaitter i spółka sklep mieścił się na Baldachówce w kamienicy Jakuba Holzera. Tomasz Schaitter nabył firmę w 1824 roku, później, w 1834 roku na najruchliwszej ulicy Rzeszowa (obecnie Kościuszki) Ignacy Schaitter kupił kamienicę na wprost ulicy Grunwaldzkiej (obecnie kawiarnia „Murzynek”) i w niej firma rozwija się znakomicie. Właściciele dokupują na zapleczu sklepu duży kawał ogrodu i tam pomieścili magazyny, była też altana i jak byśmy dzisiaj powiedzieli - działka rekreacyjna. Firma z ogromnymi tradycjami. Już do legendy przeszły opowieści o wspaniałym zaopatrzeniu firmy we wszelki, nawet najbardziej unikatowy towar. Przedstawiciele tej rodziny wspaniale zapisali się w historii Rzeszowa jako rajcy, radni powiatowi, kolekcjonerzy, społecznicy, i przede wszystkim, wspaniali handlowcy, którzy ciągle poszerzali asortyment towarów i usług. W firmie tej bowiem można było kupić smar do wozów i furmanek, naftę, kosmetyki, kawę i herbatę, luksusowe alkohole, proch strzelniczy i benzynę (czyli szwarc, mydło i powidło!). Własnością firmy były dwie pierwsze rzeszowskie stacje benzynowe przy Placu Farnym i na Placu Wolności”.

Reklama

W czasie okupacji Rzeszowa przez Rosjan w maju 1915 roku na Ignacego Schaittera nałożono kontrybucję, ale cofnięto ją po protestach klientów. W 1919 roku Ignacy Schaitter zawiązał spółkę z Michałem Gottmanem. W 1939 roku sklep wprowadził się do nowej siedziby przy ulicy Grunwaldzkiej. Firma przestała istnieć w okresie socjalizmu.

Ignacy Schaitter został honorowym obywatelem miasta

Wśród przedstawicieli tego rodu wyróżnia się Ignacy Schaitter (1805-1885) – kupiec, entomolog, działacz społeczny, przedstawiciel władz miejskich, Honorowy Obywatel Rzeszowa (1875).

Kierował rzeszowskim oddziałem Pierwszej Austriackiej Kasy Oszczędności Zjednoczonych Powszechnych Zakładów Zaopatrzenia w Wiedniu. Należał do Gremium Kupieckiego. Podejmował bezskuteczne starania o utworzenie Głównej Komory Celnej w Rzeszowie. Zabiegał, aby linia kolejowa Kraków-Lwów przechodziła przez Rzeszów Był członkiem Wydziału Miejskiego, Wydziału Magistrackiego, prowizorem Instytutu Ubogich w Rzeszowie. Był też współzałożycielem Towarzystwa Strzeleckiego w Rzeszowie, członkiem Komitetu Opieki nad Cmentarzem Katolickim, członkiem honorowym Stowarzyszenia Profesjonalistów i Przemysłowców w Rzeszowie i prezesem Towarzystwa Zaliczkowego i Kredytowego.

Od 1848 prowadził badania entomologiczne i gromadził zbiory fauno-florystyczne. Był członkiem Zoologiczno-Botanicznego Towarzystwa w Wiedniu oraz Komisji Fizjograficznej Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Posiadał zbiór muchówek z okolic Rzeszowa (w 1869 przekazał go do Krakowa) oraz zbiór owadów (w 1874 przekazał go Szkole Ludowej w Kolbuszowej). Pozostałe zbiory przyrodnicze w 1889 sprzedane zostały gimnazjum jezuickiemu w Chyrowie.

WiMBP zachęca do przekazywania dokumentów do digitalizacji

Wśród setek dokumentów przekazanych do digitalizacji w WiMBP odnaleźć można: rękopisy, druki ulotne, dokumenty urzędowe i finansowe, umowy, listy, mapy, szkice i wiele innych.

W ciągu najbliższych miesięcy dokumenty archiwalne zostaną poddane digitalizacji i opracowaniu w Pracowni Digitalizacji WiMBP w Rzeszowie. Następnie bogate archiwum Schaitterów zostanie zaprezentowane on-line w ramach projektu „Przeszłość w pamiątkach ukryta”.

WiMBP w Rzeszowie zachęca osoby, instytucje i organizacje, które posiadają dokumenty, zdjęcia, pocztówki związane z dziejami Rzeszowa i regionu Podkarpacia do przekazania ich do bezpłatnej digitalizacji. Powierzone dokumenty wraz z kopiami na płytach CD/DVD są zwracane właścicielom.

Tagi: Schaitter, rodzina Schaitterów, Archiwum, Rzeszów, Digitalizacja, Biblioteka Publiczna

Komentarze (0) Twitter Mail Podziel się

KOMENTARZE

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Romantyczna historia miłości Marty i Wacława Wierzbieńców

On zapragnął ją poznać...

Aneta Adamska, twórczyni teatru "Przedmieście"

Jej spektakle przyciągają tłumy coraz to nowych miłośników...

Sypialnia - królestwo snu, miejsce wypoczynku i relaksu

Sypialnia to miejsce, gdzie celebruje się...

Artur Ekert - fizyk międzynarodowej sławy

Artur Ekert, absolwent IV LO w Rzeszowie, zrobił wielką międzynarodową karierę naukową. Jego rozprawa doktorska okazała się pionierska w badaniach nad skonstruowaniem idealnego szyfru.

Rzeszów ma swoją elektrownię wodną

Działająca od kilku tygodni ?zielona? elektrownia ma moc 660 kW i pewnie robi skromne wrażenie, jeśli porównać ją do 200 MW mocy gigantycznej zapory w Solinie, ale to i tak pozwala wyprodukować tyle energii, że tej wystarcza...

zobacz więcej

Reklama