Oblicza Kultury

Luksusowe torebki i kobiece ubiory w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie

A A A

Barbara Adamska

Dodano: 31-07-2017

Fot. Tadeusz Poźniak

Komentarze (0)

Twitter

Mail

Podziel się

ZDJĘCIA

zobacz wszystkie ›

„Moda na styl. Stroje i akcesoria damskiej mody - XIX-XX w.” to tytuł niezwykle atrakcyjnej wystawy, czynnej do pierwszego października w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie. Zwiedzając ekspozycję możemy poznać kolekcję zabytkowych, kobiecych ubiorów i uzupełniających je luksusowych dodatków, pochodzących z własnych zbiorów Muzeum.

Chociaż motywem przewodnim wystawy są damskie torebki i wachlarze oglądamy również: kapelusze, parasolki, buty, biżuterię pokazane wraz z eleganckimi toaletami. Powodem urządzenia tak efektownej ekspozycji było pozyskanie przez Muzeum kolekcji zabytkowych akcesoriów mody damskiej (liczącej 90 torebek, 43 wachlarze, 3 parasolki i srebrne przybory) z prywatnych zbiorów Hanny Szudzińskiej. Zakup był możliwy dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Programy z zakresu dziedzictwa kulturowego – kolekcje muzealne - 1 nabór 2017) oraz z budżetu Województwa Podkarpackiego. Beata Kuman z Działu Sztuki jest autorką całego przedsięwzięcia: od pozyskania grantu po realizację wystawy i opracowanie katalogu (który jeszcze się nie ukazał).

Duże muzealne prezentacje dawnych ubiorów w historycznym porządku należą do rzadkości. Są niezwykle pracochłonne i wymagają od muzealników ogromnej inwencji. W zasobach Działu Sztuki w rzeszowskim Muzeum pozostaje kolekcja strojów należących kiedyś do przedstawicieli arystokracji, ziemian i zamożnego mieszczaństwa - zatem odzieży luksusowej. Przez wiele lat uzupełniana raczej skromnie, w miarę finansowych warunków. Zakup od kolekcjonerki Hanny Szudzińskiej - przemyślany, wyselekcjonowany pozwolił pozyskać wysokiej klasy akcesoria ubioru o proweniencji zachodnioeuropejskiej i amerykańskiej. Cenne nabytki zachowane w doskonałym stanie, znakomicie dopełniają zgromadzoną wcześniej kolekcję.

Reklama

Kreacje z jedwabiu, rypsu, dekorowane gazą, koronkami, haftem stanowią tło dla zakupionych arcydziełek kunsztu kaletniczego, malarskiego, złotniczego. Ubiory uszeregowane zgodnie z chronologią pozwalają prześledzić ewolucję damskiej sylwetki od drugiej połowy XIX w. do międzywojnia, okresu rewolucyjnych zmian w modzie kobiecej. Od krynoliny z różowej tafty z czasów II cesarstwa przechodzimy do toalety uszytej z ciężkiego fioletowego rypsu o spódnicy z tiurniurą ( drapowany tył na poduszce lub stelażu) charakterystycznej dla lat 70-tych XIX w. Następne dziesięciolecie przyniosło architektoniczny, wypiętrzony kształt tiurniury. Ten model z tafty i jedwabnej mory w barwach turkusowych prezentuje toaleta z fantazyjnie uformowaną tiurniurą i dwoma stanikami ( ówczesne suknie były dwuczęściowe): spacerowym z dłuższym stanem i rękawami oraz balowym mocno wydekoltowanym z krótkimi rękawkami z gazy. Bardziej powściągliwa w kształcie suknia z XIX/XX w. nie posiada już tiurniury, lecz wachlarzowato układającą się spódnicę. Dopełnieniem są duże, bogate kapelusze. Cudeńka ze słomki, sztucznych kwiatów, gazy, fularu, aksamitnych i jedwabnych wstążek, bardzo niewygodne bo upinane na wysokich fryzurach mocno ograniczały ruchy. Przechowywano je w walcowatych pudłach służących również do ich transportu . Wystawiono je także z parasolkami i akcesoriami podróżnymi.

Dwudziestolecie międzywojenne to suknie wizytowe, równe w typie koszulki, z luźnie z „lejącej” się żorżety i jedwabnej gazy dla zdecydowanie smukłej sylwetki, chłopięcej (pozbawionej biustu i bioder) wylansowanej przez Coco Chanel. Chłopczyce przykrywały krótkie, gładkie fryzury małymi kapelusikami typu garnek lub toczek.

Wszechobecne na wystawie torebki to: biedermeierowskie woreczki haftowane koralikami, późniejsze pokrywane ściegiem petit point, tkane żakardowo, ujęte w metalowe ramki z łańcuszkami, zdobione ornamentami geometrycznymi, kwiatowymi w stylu secesji czy art deco. Motywami miniaturowych haftów są: portrecik, pejzaże, sielankowe sceny fete galante. Klasę jubilerskich wyrobów prezentują metalowe torebki ze srebra i alpaki wykonane z ogniwek połączonych pancerzowym splotem lub ze srebrnych płytek. Ciekawość budzą nietypowe kształty jak sakiewka w formie długiej pończochy, czy zameczek zwieńczony miniaturową figurką pieska. Jest też uszyta z rypsu i koronki torebka na okazję pierwszej komunii.

Wśród luksusowych wyrobów kaletniczych królują torebki ze skóry egzotycznych gadów ze spreparowanym główkami krokodyla i warana. „Szalone lata” dwudzieste przyniosły modę wylansowaną za oceanem na tzw. carry all, czyli niezbędnik. Płaskie prostokątne pudełeczko w oprawie z metalu lub macicy perłowej zawierało lusterko, puderniczkę, grzebyk, etui na pomadkę a także klips do spinania banknotów.

O ile torebka weszła do repertuaru kobiecej mody przy końcu XVIII w. to wachlarz – płaski przedmiot do chłodzenia znany był już w starożytności. Okres wielkiej popularności tego wytwornego przedmiotu przypadł na schyłek XVIII i całe XIX stulecie. Właśnie z tych czasów możemy podziwiać kolekcję wachlarzy europejskich i dalekowschodnich. Wykonane są z rzeźbionych w misterne ażury płytek z kości słoniowej i perłowej macicy, pokrywane jedwabiem, gazą, koronkami igiełkowymi i klockowymi. Malowane na tkaninie czy papierze nawiązują do stylistyki rokoka. Odrębną grupę stanowią wachlarze z piór: strusia, marabuta, pawia i łabędzia.

Ekspozycja uwzględnia akcesoria dzisiaj już zupełnie zapomniane, jako że dawno temu wyszły z użycia. Są nimi niezbędne dodatki do balowej toalety młodej damy wchodzącej do towarzystwa. Karnecik z rysikiem do notowania zamówionych tańców przybierał rozmaite formy od oprawionej w macicę perłową czy kość słoniową książeczki po kształt miniaturowego wachlarza. Panna wybierająca się na bal nosiła na palcu obrączkę z przymocowanym stożkowatym uchwytem na bukiecik. Ten przedmiot również bywał jubilerskim majstersztykiem z metalu, srebra, emalii, masy perłowej.

Tagi: moda, styl, muzeum okręgowe, ekspozycja, akcesoria, Kobiece ubiory, Stroje, Luksusowe dodatki

Komentarze (0) Twitter Mail Podziel się

KOMENTARZE

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Moda - męska rzecz

Od wielu lat najsłynniejszymi twórcami, często wręcz dyktatorami mody są mężczyźni. Jej odbiorcami są jednak...

Ikony stylu: Rita Hayworth. Ognista bogini kina lat 40-tych

Oto Rita Hayworth, która dla swoich...

Urzędnicza elegancja

Czy urzędnicza moda jest potrzebna? Na pewno, choćby po to, by uniknąć wpadek, które pozostają w pamięci...

Wakacyjne zwiedzanie. Muzea muszą zachwycać i zarabiać

Z Janem Gancarskim, dyrektorem Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, twórcą skansenu archeologicznego Karpacka Troja w Trzcinicy k. Jasła, rozmawiają Aneta Gieroń i Jaromir Kwiatkowski...