Zwyczajów i tradycji związanych z Wielkanocą jest ogromnie dużo, bo to najbogatszy obrzędowo okres w całym roku. Święta Wielkiej Nocy są związane z przejściem zimy w wiosnę, a okres Wielkiego Postu niejako przygotowuje nas do tego przejścia. Momentem kluczowym jest kwietna niedziela, czyli Niedziela Palmowa. W tym dniu mieszkańcy wsi od wieków przynosili do kościołów przybrane kolorowymi kwiatami, wykonanymi z papieru bądź bibułek, gałązki bazi. Często „kotki” bazi były później zjadane, bo wierzono, że to chroni przed chorobami gardła. Natomiast cała palma była przechowywana w domu przez cały rok. Służyła np. do pierwszego wygonu bydła na pastwiska, a jej kawałki zatykano w polach, by ochronić je przed gradobiciem.
Niestety wiele obyczajów nie jest już kultywowanych, o części pamiętają tylko najstarsi mieszkańcy wsi, inne dostosowaliśmy do współczesności, ale pojawiło się też kilka nowych, które doskonale wpisały się w tę wielkanocną obrzędowość. Same święta od zawsze kojarzą się przede wszystkim z jajkiem i oczywiście z jego kolorowym wcieleniem - pisanką. Poza tym jest pyszne, tradycyjne jedzenie, święconka niesiona do kościoła w sobotnie przedpołudnie, uroczysta rezurekcja w niedzielny poranek, wspólne śniadanie i poniedziałkowy śmigus dyngus. To zwyczaje stare, niektóre mają często mają korzenie jeszcze w czasach pogańskich. Ale są też takie o znacznie krótszej historii. W naszym regionie od 1987 roku na najwyższy szczyt Bieszczad Tarnicę w Wielki Piątek wędrują pielgrzymi, a w Kalwarii Pacławskiej k. Przemyśla odbywa się Misterium Męki Pańskiej.
Niedziela Palmowa, w liturgii nazywana Niedzielą Męki Pańskiej, rozpoczyna wielkie oczekiwanie na święta. Wielki Czwartek z kolei upamiętnia ustanowienie przez Jezusa Eucharystii i ostatniej wieczerzy z Apostołami. W kościołach odprawiana jest Msza św., po której Najświętszy Sakrament przenoszony jest do kaplicy adoracji. Natomiast w domach w Wielki Czwartek zawsze rozpoczynano przygotowania do świąt. Dziewczęta malowały pisanki, gospodynie piekły wielkanocne baby. Pracy mnóstwo, a czasu niewiele, bo w Wielki Piątek na wsiach obowiązywał ścisły zakaz prac, w wielu domach nie palono nawet w piecach, tak duże było to święto. W kościołach nie odprawia się Mszy świętej, a obrzędy liturgiczne upamiętniają mękę Jezusa na krzyżu.
W Wielką Sobotę również nie sprawuje się Mszy św. Wierni przynoszą pokarmy do poświęcenia, oprócz jajek, obowiązkowo chleb, chrzan, wędliny, masło, sól. - Dziś obrzęd poświęcenia pokarmów jest związany z kościołami, ale dawniej to ksiądz przyjeżdżał w wyznaczone miejsca we wsiach i święcił pokarmy przy kapliczkach, skrzyżowaniach dróg albo na podwórka domów. Teraz nie tylko przynosimy symbole pokarmów, ale jeszcze symboliczne ich ilości. Dawniej święciło się całe kosze, wręcz koszary jedzenia, którego musiało wystarczyć na całe święta dla całej rodziny.
Kulminacją Wielkiej Soboty jest obrzęd poświęcenia ognia i wody. Wciąż istnieje stary zwyczaj zabierania do domu buteleczek z poświęconą wodą i wkładania do niej odrobinki węgla z ogniska palonego przed kościołem. W Wielką Niedzielę tradycją było hałasowanie w czasie rezurekcji, które ma odpędzić wszelkie zło i choroby. Tę tradycję kultywują dwie miejscowości - Przeworsk i Wielopole Skrzyńskie, gdzie w niedzielny poranek po miejscowości chodzą strażacy z wielkim bębnem i budzą mieszkańców na rezurekcję. Obchodzą całą miejscowość, potem wychodzą na wzgórze, gdzie znajduje się pomnik św. Jana Nepomucena, następnie idą na wzgórze, gdzie pochowani są zmarli na cholerę i tam również bębnią. To ma ochronić miejscowość i tych, którzy bębnią, przed chorobami.
Kulminacją świąt jest poniedziałek wielkanocny z powszechną tradycją oblewania się. W niektórych miejscowościach było to symboliczne obmycie z chorób czy też grzechu, w innych dziewczęta „pławiło się” w rzekach lub stawach.
Na straży Grobu Pańskiego
Wciąż żywą, a nawet przeżywającą renesans, jest tradycja straży grobowych. Ten zwyczaj kiedyś był popularny w całej Polce, ale dziś istnieje wyłącznie na Podkarpaciu, gdzie takich oddziałów jest ponad 30. W wielkanocną obrzędowość na dobre weszły też Misteria Męki Pańskiej odgrywane w Kalwarii Pacławskiej k. Przemyśla. Tradycję mają starą, gdyż pierwsze organizowano w już drugiej połowie XVII wieku, ale te powojenne odbywają się od 1995 roku.
Każdego roku wierni wędrują po wzgórzach otaczających franciszkański klasztor i uczestniczą w Męce Pańskiej. To przedstawienie, wspaniale przygotowane, z liczną widownią, ale dla pielgrzymów to przede wszystkim duchowe doznanie i możliwość głębszego przeżycia sensu Świąt Wielkiej Nocy. Każdego roku przedstawienie Męki Pańskiej odgrywane jest też w Miejscu Piastowym, na scenie w sali teatralnej pod prezbiterium w sanktuarium na wzgórzu. W postaci tradycyjnie już wcielają się uczniowie tamtejszej szkoły. Natomiast w 1987 roku swój początek ma tradycja pielgrzymek na Tarnicę. Przed laty grupa pielgrzymów z rzeszowskiego oddziału PTTK wniosła na szczyt elementy 6,5-metrowego krzyża, który ustawiono na pamiątkę bieszczadzkich wędrówek Karola Wojtyły. Wchodząc na szczyt wierni odprawiają kolejne stacje Drogi Krzyżowej. Dla wędrujących nie tylko wielkanocna tradycja, nie tylko zwykła górska wędrówka, lecz głębokie duchowe przeżycie.
Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.
Zgoda
Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.
Administrator danych osobowych
Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/ http://poradnikbudowlany.eu/ http://modnieizdrowo.pl/ http://www.sagier.pl/ Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.
Podstawa i cel przetwarzania
Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.
Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Przekazywanie danych
Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.
Cookies
Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.
Twoje uprawnienia
Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.
