Od środy, 30 października do 28 lutego w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie zagości wystawa „Historia rodziny w kadrze zatrzymana” poświęcona niezwykłej rodzinie Januszów, autentycznych dokumentalistów Rzeszowa, którzy przez kilka pokoleń prowadzili zakład fotograficzny w centrum miasta i pozostawili po sobie ogromny zbiór przedwojennych i powojennych portretów rzeszowian. Na zdjęciach utrwalili również życie codzienne i najpopularniejsze miejsca związane z przedwojennym, galicyjskim miasteczkiem, które od 20 lat jest stolicą Podkarpacia.
Historia rozpoczyna się od Edwarda Janusza, który pochodził ze Lwowa, ale osiadł w Rzeszowie i tutaj w 1886 roku otworzył zakład fotograficzny, wypełniając niejako miejsce po dawnym rzeszowskim fotografie Józefie Zajączkowskim, który z niewiadomych powodów wyjechał z miasta.
Przez kolejne lata dzielił fotograficzną pasję ze swoją narzeczoną, a potem żoną Leopoldyną. Wspólnie prowadzili zakład fotograficzny przy ul. Sandomierskiej 18 (obecnej Grunwaldzkiej). Gdy w 1914 r. Edward Janusz zmarł, fotograficzny biznes nadal z sukcesem prowadziła Leopoldyna wpierana przez czwórkę dzieci: Dorotę, Fryderyka, Marię i Helenę. I to właśnie najmłodsza córka Helena, została nową właścicielką zakładu, gdy w 1934 roku zmarła nestorka roku. Oprócz rodziny Januszów przez firmę przewinęło się też wielu pracowników i uczniów. Gdy właścicielka wyszła za mąż za Tadeusza Stanisza i wyjechała z Rzeszowa przy ul. Grunwaldzkiej pracowało pięcioro osób.
– Czasy się zmieniały, historia toczyła naprzód, a mieszkańcy ciągle chętnie chodzili robić sobie zdjęcia do „Janusza”. Nie zmieniła tego niemiecka okupacja, a nawet zmiana systemu politycznego po II wojnie światowej, w wyniku którego firma została upaństwowiona. Helenę Staniszową jeszcze w czasie wojny wsparła jej starsza siostra Maria (po mężu Urbanowa) oraz Irena Elgasówna i Krystyna Urbanówna (wnuczki E. Janusza). W znacjonalizowanej przez komunistów firmie, na stanowisku kierowniczki pozostawiono Helenę. Po jej śmierci w 1960 r. a w 13 lat później Marii, zakład działał nadal, choć już żadna osoba z rodziny Januszów tam nie pracowała – mówi Rafał Kocoł, kierownik działu historycznego w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie.
Na ekspozycji „Historia rodziny…” będzie można zobaczyć pamiątki rodzinne, dokumenty, oryginalne szklane negatywy i zdjęcia. Nie zabraknie sprzętu fotograficznego, zarówno tego sprzed I wojny światowej, jak i z okresu międzywojennego, czy z pierwszych lat Polski Ludowej.
Eksponaty ze zbiorów muzealnych oraz prywatnych, w tym z rodzinnej kolekcji Elżbiety Kaliszewskiej i Ewy Gieroń – prawnuczek Edwarda Janusza.
