Reklama
REKLAMA
Automatycznie wyświetlimy artykuł za 10 sekund
Przejdź do artykułu
Reklama
Reklama

Dlaczego Manitoba? Cieśnina Duchów w Siemaszkowej [recenzja czytelnika]

A A A
Sabina Lewicka

Dodano: 09-10-2013

Fot. Krzysztof Koch

Fot. Krzysztof Koch

GALERIA ZDJĘĆ
fot. materiały prasowe
Każdy ma jakieś swoje demony. U jednych potulnieją po wódce, u innych dopiero wtedy zaczynają mówić. Mimo wszystko kiedyś trzeba się z nimi zmierzyć. Uporać? Nikt nie mówi, że to jest łatwe i jednorazowe zadanie. Szczególnie, gdy demony są wywoływane przez wyrzuty sumienia. Próbę takich zmagań z własnym piekłem psychicznym, można było obserwować podczas dyskusji (kłótni?) dwóch uczestników rzezi wołyńskiej w dramacie Stanisława Brejdyganta „Cieśnina Duchów. Manitoba”, wyreżyserowanego przez Joannę Zdradę, którego premiera odbyła się 28. września w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie.
 
Całe szczęście, że dramaturg i aktor w jednej osobie nie zechciał popłynąć z prądem i zaprezentować rekonstrukcji rzezi wołyńskiej rodem z książek do historii. Historia jest ważna, ale jest na drugim planie, w wspomnieniach profesora Stanisława - Polaka (Edward Linde-Lubaszenko) i duchownego prawosławnego Serhija - Ukraińca (Stanisław Brejdygant), którym podczas powrotu z konferencji zepsuł się samochód i dlatego musieli czekać na pomoc ze strony ich wnucząt (Michał Chołka i Magdalena Kozikowska-Pieńko) w chatce, w której pili alkohol i rozmawiali. Dobrze też, że „Cieśnina Duchów. Manitoba” to nie polityczno-historyczne rozrachunki. To raczej opowieść o zwykłych ludziach, a nie o wodzach. O traumie, o której trudno mówić nawet najbliższym, a która nie pozwala spokojnie spać.
Reklama

Zastanawiające jest to, dlaczego akcja sztuki, którą Teatr rozpoczął kolejny sezon, rozgrywa się w kanadyjskiej prowincji Manitoba, położonej nad Zatoką Hudsona? Czyżby chodziło tylko o to, że jest to miejscowość, gdzie występuje największa diaspora Polska i Ukraińska? Z pewnością ma to jakiś sens, podobnie jak to, że Manitoba pierwotnie skupiała około pięć plemion Indiańskich. Specyfika rożnych kultur zmuszonych egzystować obok siebie, kultur nastawionych na kontakt z zaświatami i magiczne myślenie bardziej odcisnęło ślad na spektaklu.
 
Nazwa Manitoba pochodzi od słów w języku odżibwe - manito-bah lub języku kri - manito-wapow, znaczących "cieśnina duchów". Według indiańskich wierzeń miały to być odgłosy magicznego bębna Manitou - ducha Algonkinów. W tej roli zbiorowej: Barbara Napieraj, Adam Mężyk, Małgorzata Machowska, Mateusz Mikoś. To takie miejsce styku tego i tamtego świata.
 
I dlatego łatwiej o pojawianie się duchów nawiedzających dwóch głównych bohaterów? To miałoby wytłumaczyć odbiorcom sztuki przesiąkniętym racjonalizmem występowanie niemalże namacalnych zjaw zmarłych, siostry Serhija (Magdalena Kozikowska-Pieńko) i brata Stanisława (Michał Chołka). Tak jak gdybyśmy zapomnieli o zaraźliwym romantyzmie przesiąkniętym widmami, zmorami i wszelkiego rodzaju duchami. Tymczasem okazuje się, że to co jest z tamtego świata ma odbicie w tym świecie. Po to potrzebna jest cieśnina duchów, żeby zrozumieć, że najpierw trzeba wybaczyć sobie, żeby moc wybaczyć innym. I przestać gnębić wnuków zbytnią miłością do ojczyzny, budowaniem w nich tożsamości narodowej, bo miłość do ojczyzny poprzedza zwykła miłość do człowieka. Jakkolwiek by to banalnie brzmiało wnukowie uczestników rzezi wołyńskiej, tacy Romeo i Julia z zwaśnionych rodów pokazują, że historia jest ważna, ale nie bardziej niż życie, o którym Stanisław i Serhij zdaje się, że zapomnieli.
Reklama
 
Plemiona indiańskie dla Europejczyków wychowanych na westernach wydają się być jedną nacją, tymczasem są one tak odrębne, jak plemiona słowiańskie, które dziś można, by powiedzieć, tworzą państwa. Mądrość rady starszych w plemionach indiańskich wydaje się podsuwać rozwiązanie trudnych dylematów bohaterów dramatu. Tu wielki ukłon w stronę Zofii Mazurek, która przygotowała kostiumy do spektaklu doskonale wpisujące się w współczesne realia sztuki Stanisława Brejdyganta  oraz korespondujące z zamysłem stenografki i jednocześnie reżyserki Joanny Zdrady. W przypadku Barbary Napieraj, kostium Ducha Manitoby zastanawia. Wygląd tańczącej, w rytm uderzeń bębnów, szamanki przypomina ożywioną Wenus w Willendorfu. Mimo że figurka świętej matki nie pochodzi z tych rejonów świata, nasuwa skojarzenie z matką ziemią, która wchłonęła krew wszystkich  (Ukraińców, Polaków, Indian i innych poległych) po równo, bez rozgraniczania, kto kim był i bez osądzania.
 
Jeśli chodzi o kostiumy, szkoda tylko, że postać Serhija, ukraińskiego duchownego, który najprawdopodobniej jest przedstawicielem kościoła prawosławnego nosi krzyżyk katolicki. Widz, podobnie, jak profesor Stanisław gubi się. Tylko że u profesora może to być motywowane manierą ateisty, natomiast u widza drobną sprzecznością znaków.
 
W spektaklu „Cieśnina duchów. Manitoba” podział łatwy: cieple serce i zimny rozum tu taki oczywisty nie jest. Profesor mówi rozumem, bo tak przywykł, ale czuje, bo stracił wiarę w Boga. To takie normalne, ludzkie załamanie w obliczu ogromu zła. Człowiek zadaje Bogu pytanie: „Jak to, widzisz to i nie grzmisz?” A kiedy Bóg wydaje się nie interweniować, człowiek wydaje się tracić wiarę. „Po co to było?” Pytał się Stanisław. Serhij nie potrafił odpowiedzieć. A kto potrafi? Ważne, że stawia się takie pytania. Szkoda, że zwykle po fakcie dokonanym.
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
zobacz więcej

POLECANE

RZESZÓW WEATHER
Reklama

NASI PARTNERZY

zamknij

Szanowny Czytelniku !

Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.

Zgoda

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności. Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.

Administrator danych osobowych

Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/
http://poradnikbudowlany.eu/
http://modnieizdrowo.pl/
http://www.sagier.pl/
Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.

Podstawa i cel przetwarzania

Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.

Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.

Przekazywanie danych

Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.

Cookies

Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.

Twoje uprawnienia

Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.