Reklama
REKLAMA
Automatycznie wyświetlimy artykuł za 10 sekund
Przejdź do artykułu
Reklama
Reklama

Rzeszowskie gmachy. Jak "Dom Partii" przejęli sędziowie

A A A
Jaromir Kwiatkowski

Dodano: 16-04-2020

Gmach przy ul. Piłsudskiego jako siedziba Komitetu Wojewódzkiego PZPR

Gmach przy ul. Piłsudskiego jako siedziba Komitetu Wojewódzkiego PZPR

GALERIA ZDJĘĆ
Gmach przy ul. Piłsudskiego jako siedziba Komitetu Wojewódzkiego PZPR
Gmach przy ul. Piłsudskiego jako siedziba Sądu Apelacyjnego (fot. Jacek Stankiewicz)
Gmach przy ul. Piłsudskiego jako siedziba Sądu Apelacyjnego (fot. Jacek Stankiewicz)
Dzisiejszy gmach Sądu Apelacyjnego przy ul. Piłsudskiego (d. aleja Lenina) w Rzeszowie, który do 1990 r. był siedzibą Komitetu Wojewódzkiego PZPR, powstał w latach 1951-55. Wraz z Instytutem Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego, czyli dawnym Domem Kultury WSK przy ul. Dąbrowskiego, stanowi najciekawszy, wręcz podręcznikowy, przykład stylu socrealistycznego w architektonicznym pejzażu stolicy Podkarpacia. Oba gmachy łączy osoba architekta – Józefa Zbigniewa Polaka.
 
Gdy rozpoczynała się budowa „Domu Partii”, Polak miał dopiero 28 lat. Dwa lata później rozpoczęto realizację innego jego projektu – Domu Kultury WSK (pisaliśmy  już o nim na portalu biznesistyl.pl). Młody architekt był pracownikiem Biura Projektowego Zakładu Osiedli Robotniczych w Warszawie. Później odnosił wiele znaczących sukcesów w kraju i za granicą (ma na swoim koncie m.in. takie realizacje architektoniczne, jak: kościół w Nowej Hucie, Centrum Kultury w Leopoldville w Kongo, centrum Tel Avivu, centrum Kabulu, Chicago Central Plaza XX, Centrum Kultury Arabskiej i hotel Khor Fakhan, Centrum Karach w Pakistanie). Obecnie mieszka w Chicago.
Reklama
 
Trzeba przyznać, że gmach dawnego „Domu Partii” do dziś robi wrażenie, choć jego bryła nie jest tak urozmaicona jak Instytutu Muzyki UR (d. Domu Kultury WSK). Respekt budzi zwłaszcza wielka kolumnada od strony frontowej. „Niezłe proporcje, elegancja, dobre wyeksponowanie na końcu osi widokowej (patrząc od wschodu). Kawałek dobrej architektury” – ocenia autor bloga o ciekawostkach rzeszowskiej historii i architektury (mariten.blog.onet.pl).
 
Najbardziej burzliwy w dziejach budynku był początek roku 1990. PZPR przygotowywała się do transformacji w „socjaldemokrację”; 27 stycznia miał rozpocząć się jej ostatni zjazd. Dzień wcześniej KPN  podjęła ogólnopolską akcję zajmowania siedzib Komitetów Wojewódzkich PZPR, w obawie, by  ten majątek nie został zagrabiony społeczeństwu i nie dostał się w ręce „nowej partii starych towarzyszy”. W Rzeszowie KPN próbowała zająć budynek KW PZPR wspólnie z NZS-em, Ruchem Wolność i Pokój oraz Federacją Anarchistyczną. Grupce młodzieży udało się wedrzeć po drabinach na balkon budynku, ale ostatecznie akcja nie powiodła się. Prawdopodobnie działacze PZPR spodziewali się próby zajęcia gmachu KW i byli w nim w sporej liczbie. Autor tego tekstu, który był wówczas jako dziennikarz przed gmachem KW, zagadnął długowłosego, młodego mężczyznę, którego wziął za przedstawiciela okupujących. Ze zdziwieniem usłyszał, że wziął on specjalnie urlop, by bronić „swojego komitetu”. Po interwencji służb porządkowych okupacja została zakończona. 
 
Latem tego samego roku gmach zyskał nowego właściciela. 13 lipca 1990 r. została uchwalona ustawa o powołaniu sądów apelacyjnych. Miesiąc później ówczesny minister sprawiedliwości, pochodzący z Rzeszowa Aleksander Bentkowski, podpisał rozporządzenie, na mocy którego powołano siedem sądów apelacyjnych, w tym w Rzeszowie (ten typ sądów został wcześniej zlikwidowany w 1951 r.). Na pełnomocnika rzeszowskiego Sądu Apelacyjnego został powołany sędzia Cezary Petruszewicz, który swoją działalność rozpoczął od podjęcia starań o przydzielenie siedziby. Ówczesny wojewoda rzeszowski Kazimierz Ferenc przekazał na potrzeby przyszłego sądu były gmach KW PZPR. Budynek wprawdzie był w nie najlepszym stanie technicznym, ale jego wielkość i lokalizacja odpowiadały potrzebom powstającego sądu. Wyremontowany, pełni tę funkcję do dziś.
Reklama
 
Reklama
Reklama
Reklama
zobacz więcej

POLECANE

RZESZÓW WEATHER
Reklama

NASI PARTNERZY

zamknij

Szanowny Czytelniku !

Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.

Zgoda

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności. Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.

Administrator danych osobowych

Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/
http://poradnikbudowlany.eu/
http://modnieizdrowo.pl/
http://www.sagier.pl/
Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.

Podstawa i cel przetwarzania

Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.

Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.

Przekazywanie danych

Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.

Cookies

Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.

Twoje uprawnienia

Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.