W bezpośrednim otoczeniu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej stworzono Sad Pamięci dedykowany Polakom, którzy w miastach, miasteczkach i wsiach całej przedwojennej Polski w czasie niemieckiej okupacji z narażeniem życia ratowali skazanych na zagładę Żydów. Sad został uroczyście otwarty w piątek, 19 października. Wydarzenie odbyło w ramach III Ogólnopolskiego Zjazdu Polaków Ratujących Żydów, który po raz pierwszy gościł w Rzeszowie.
Sad w Markowej, wykonany według projektu Nizio Design International, jako integralną część Muzeum, nawiązuje z jednej strony do sadowniczej pasji patrona Muzeum, Józefa Ulmy, a z drugiej – do Ogrodu Sprawiedliwych na Wzgórzu Pamięci Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie. Tam, wśród wiecznie zielonych drzew, umieszczono tabliczki z nazwiskami Ratujących i nazwą kraju, z którego pochodzili.
W Sadzie w Markowej skupiono się wyłącznie na lokalizacji. Na podświetlanych tablicach znalazło się półtora tysiąca nazw miejscowości z terenów II Rzeczpospolitej, w których działało łącznie około sześć tysięcy siedmiuset polskich „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”. Przyjęty sposób zapisu nazw miejscowości odpowiada sytuacji w przededniu wojny. Konsekwencją tego jest m.in. pojawianie się na liście nazw miejscowości, których próżno szukać na współczesnych mapach. Przykładowo – na jednej z tablic wymieniono Mokrzyszów, niegdyś wieś, a dziś już dzielnicę miasta Tarnobrzeg.
Decydując się na wybór tylko tych miejscowości, w których działali polscy „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”, świadomie zrezygnowano z wielu miejsc, w których w czasie okupacji pomocy udzielały osoby niewyróżnione tym tytułem. Zabieg redukcji podyktowany był przede wszystkim względami praktycznymi, związanymi z rozmiarem inwestycji. Poza tym, polscy „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” stanowią rozpoznawalną, reprezentatywną i policzalną grupę, stosunkowo łatwo było więc, w oparciu o materiały uzyskane od Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Ambasady Izraela w Polsce oraz Instytutu Yad Vashem, stworzyć rzetelną, aktualną listę na potrzeby przedsięwzięcia.
Znacznie bardziej skomplikowane pod względem czasowym i badawczym, a także metrażowym, byłoby zebranie wszystkich przykładów polskiej pomocy udzielanej ludności żydowskiej. Nie oznacza to, iż zapomniano o pozostałych bohaterach. Im również dedykowany jest Sad Pamięci, o czym informuje introdukcja na jednej z tablic.
„Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata” to medal ustanowiony w 1963 roku przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Medal oddaje hołd osobom ratującym Żydów w czasie II wojny Światowej. Wręczany jest zawsze podczas oficjalnej ceremonii w Izraelu lub w jego placówkach dyplomatycznych i stanowi najwyższe izraelskie odznaczenie dla osób pochodzenia nieżydowskiego.
Opracowaniem merytorycznym Sadu Pamięci zajęło się Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Inwestorem jest Muzeum – Zamek w Łańcucie, a do finansowania przyłożyło się Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Gmina Markowa.
Otwarcie Sadu Pamięci jest jednym z najważniejszych wydarzeń trwającego w Rzeszowie III Ogólnopolski Zjazd Polaków Ratujących Żydów. Zjazdy „Sprawiedliwych” zostały zainicjowane dwa lata temu, w 2016 roku. Organizatorem i pomysłodawcą jest Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Pierwszy zjazd odbył się w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, drugi również miał miejsce w Warszawie. Trzecia edycja wydarzenia została zaplanowana na Podkarpaciu, po tym jak Jan Kasprzyk - szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych zwrócił się do marszałka Władysława Ortyla z propozycją współorganizacji zjazdu w województwie podkarpackim. W organizację włączył się również urząd wojewódzki oraz rzeszowski oddział IPN.
Na Podkarpaciu zjazd rozpoczął się 17 października mszą św. w kościele Farnym. Rozpoczęcie wydarzenia poprzedziło otwarcie wystawy pn. „Polacy ratujący Żydów podczas II wojny światowej” zorganizowanej przy współpracy z IPN Oddział w Rzeszowie. O fotografiach i dokumentach zgromadzonych na wystawie mówił Dariusz Byszuk, z-ca dyrektora rzeszowskiego IPN oraz kurator wystawy dr hab. Elżbieta Rączy. Wystawę otworzył zarząd Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, na czele z prezesem Anną Stupnicką-Bando.
Minister Jan Kasprzyk z Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odznaczył polskich Sprawiedliwych Medalem „Pro Bono Poloniae”. Medal otrzymała m.in. dr Anna Stupnicka-Bando, prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Odznakę „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” nadawaną przez Sejmik Województwa Podkarpackiego otrzymali z tej okazji, co szczególnie cieszy, kustosze pamięci o Polakach ratujących Żydów, zasłużeni dla Muzeum w Markowej - dr Mateusz Szpytma, dr hab. Elżbieta Rączy oraz pośmiertnie ks. Stanisław Leja.
- Cieszę się, że ten zjazd odbywa się na Podkarpaciu, w Rzeszowie. To dla mnie wielki honor i radość, że mogę tu Państwa powitać. To wydarzenie, które buduje poczucie naszej narodowej wartości, a z drugiej kieruje do ludzi, zwłaszcza młodych ważny przekaz mówiący o powinności chrześcijańskiej – mówił Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego podczas oficjalnego otwarcia zjazdu.
Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.
Zgoda
Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.
Administrator danych osobowych
Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/ http://poradnikbudowlany.eu/ http://modnieizdrowo.pl/ http://www.sagier.pl/ Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.
Podstawa i cel przetwarzania
Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.
Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Przekazywanie danych
Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.
Cookies
Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.
Twoje uprawnienia
Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.
