Stabilność, suwerenność, bezpieczeństwo to nie tylko hasła, to zasady polityki międzynarodowej, którymi kieruje się Polska; wierzę, że razem z ukraińskimi partnerami będziemy dbali właśnie o te wartości – mówił premier Mateusz Morawiecki po spotkaniu z szefem rządu Ukrainy Denysem Szmyhalem.
W czwartek w ostatnim dniu Forum Ekonomicznego w Karpaczu premier Morawiecki spotkał się z premierem Ukrainy.
Podczas spotkania z mediami Mateusz Morawiecki wskazywał, że dzisiaj Europa i świat stoją przed ogromnymi wyzwaniami związanymi z bezpieczeństwem. Zwracał uwagę na zagrożenia o charakterze hybrydowym, prowokacje i aspiracje imperialne ze strony Rosji.
"Metod, którymi się Rosja posługuje w Europie jest niestety wiele. To z jednej strony dezinformacja, to różnego rodzaju prowokacje, ataki, cyberprzestępczość, a ostatnio także ćwiczenia wojskowe na wielką skalę, na największą skalę od 40 lat" – zauważył Morawiecki. Dlatego – jak dodał – ważne jest wsparcie dla suwerenności państw wokół Polski, dla suwerenności Ukrainy. Morawiecki przypomniał, że Polska była pierwszym krajem, który uznał 30 lat temu niepodległość Ukrainy.
"Dziś to bardzo ważne, żeby w ramach polityki, która rozgrywa się w Brukseli, w Waszyngtonie, w naszych stolicach, w Warszawie, żebyśmy ten szacunek do prawa międzynarodowego, do suwerenności wszystkich państw trzymali bardzo wysoko na naszej agendzie" – podkreślił szef polskiego rządu.
"Łamanie tych zasad u granic UE, aneksja Krymu czy walki w Donbasie to absolutnie niedopuszczalny, nieakceptowalne przykłady łamania prawa międzynarodowego. My w Europie, w NATO i w UE jesteśmy przekonani o tym, że wspólne bezpieczeństwo musi się wiązać z uznaniem suwerenności, integralności państw" – powiedział Morawiecki.
Ocenił, że to jedyna droga do wolności, dobrobytu oraz utrzymania demokracji i suwerenności państw.
"Staramy się uspójniać nasze działania dla utrzymania bezpieczeństwa naszych obywateli, obywateli polskich. Dzisiaj trzeba się oprzeć takiej pokusie szybkich ustępstw i dbać o to, żeby nasze państwa dbały o bezpieczeństwo" – mówił Morawiecki.
Polski premier relacjonował, że z Szmyhalem rozmawiali też o Nord Stream 2. Powiedział, że wygrane spory z Niemcami przed unijnym trybunałem ws. gazociągu OPAL de facto uniemożliwiły monopolizację przesyłu gazu przez Rosję. "To dobre decyzje, te decyzje pozwolą nam razem wypracować strategię utrzymania pozycji Polski jako hubu gazowego" – mówił. Wskazał też, że prócz krajowego wydobycia mamy współpracę pomiędzy PGNiG na zachodniej Ukrainie dotyczącą wydobycia gazu, co zwiększy niezależność od Rosji.
Mateusz Morawiecki przyznał, że Polska ma wiele trudnych tematów z Ukrainą. "Muszą zostać umożliwione ekshumacje, a także wyjaśnienia związane z ludobójstwem na Wołyniu. To dla nas taka niezabliźniona rana. Bardzo trudny temat, od którego my nie odstąpimy, ponieważ musimy tę prawdę historyczną wspólnie ujawnić, pokazać, uznać" – mówił.
"Równocześnie wskazujemy na to, co w naszej ostatniej historii nie powinno nas w ogóle dzielić" – powiedział, wskazując na odkrycie pod Odessą masowego grobu ofiar NKWD. "Tam możemy bardzo szybko wspólnie rozpocząć prace badawcze" – ocenił.
Premierzy rozmawiali także o współpracy handlowej i granicznej. Szef polskiego rządu wskazywał na rosnącą wymianę handlową między naszymi krajami oraz rosnące polskie inwestycje na Ukrainie.
Przypomniał, że Polska przekazała bardzo dużo sprzętu medycznego, środków ochrony fizycznej, sprzętu służącego służbie zdrowia na Ukrainie, a także pierwszą partię szczepionek. "Zakupiliśmy tych szczepionek dużo, przekazaliśmy je naszym przyjaciołom w Australii i wielu innych krajów; pierwsza transza została już także przekazana Ukrainie – to ponad 600 tysięcy szczepionek, drugie tyle zostanie przekazane w najbliższym czasie" – mówił premier.
Mateusz Morawiecki wyraził przekonanie, że z tak ważnym partnerem i sąsiadem musimy nawiązywać zdrowe, skierowane ku przyszłości relacje gospodarcze, handlowe, a także kulturalne.
"Musimy wyjaśnić wszystkie te nasze niezabliźnione do tej pory tematy, rany, ale przy dobrej woli ze strony Ukrainy sądzę, że jest to możliwe. Liczę na to, że kolejne lata będą takim otwarciem ku obopólnej współpracy i ku obopólnym korzyściom, także związanymi z tymi ogromnymi wyzwaniami geopolitycznymi, zagrożeniami ze strony naszego wschodniego sąsiada, Rosji, z którym wszyscy chcielibyśmy żyć pokojowo. Ale wszyscy wiemy, jakiego arsenału środków się on dopuszcza, by destabilizować sytuację" – podkreślił premier.
Tutaj – dodał – jedziemy na jednym wózku. "Stabilność, suwerenność, bezpieczeństwo to nie tylko hasła, to zasady polityki międzynarodowej, którymi kieruje się Polska i wierzę też, że razem z ukraińskimi będziemy dbali właśnie o te wartości" – powiedział szef polskiego rządu.
Szmyhal stwierdził natomiast, że dialog między naszymi krajami będzie sprzyjać dobru naszych narodów i państw. "Mogę z całą pewnością powiedzieć, że Polska była, jest i pozostanie pewnym przyjacielem Ukrainy, który w pełni wspiera integralność terytorialną i suwerenności naszego państwa i gotów jest wyciągnąć pomocną dłoń w duchu solidarności, która jest wizytówką Polski w świecie" – dodał.
Zauważył, że Polskę i Ukrainę "łączy zbieżność stanowisk w ocenie agresji rosyjskiej i następstw zarówno dla naszego państwa, jak i dla kontynentu europejskiego". Poinformował, że otrzymał zapewnienie o gotowości Polski utrzymania zdecydowanego stanowiska w sprawie obrony zasad prawa międzynarodowego i potępienia agresji rosyjskiej, utrzymania sankcji europejskiej wobec Federacji Rosyjskiej, a także wsparcia Ukrainy w udzieleniu jej perspektywy członkostwa w Unii Europejskiej i NATO".
"Wymieniliśmy poglądy dotyczące współpracy w ramach Platformy Krymskiej, a także możliwości współpracy polsko-ukraińskiej w innych regionalnych forach i inicjatywach" – zaznaczył Szmyhal. "Nowych form współpracy nabiera Trójkąt Lubelski, zaproponowałem spotkanie na szczeblu premierów" – dodał.
"Potwierdziłem gotowość Ukrainy do bycia częścią Inicjatywy Trójmorza. (…) Jestem przekonany, że taki format współpracy pomoże zbliżyć nasze gospodarki" – dodał.
Szmyhal podziękował za "przekazaną pomoc humanitarną, medyczną w wysokości prawie 4 mln euro, a także przekazanie pierwszej partii szczepionek AstraZeneca i tych, które będą przekazane w późniejszym czasie".
Wskazywał, że stanowiska obu rządów są skonsolidowane w kwestiach energetycznych i rozumienia wagi współpracy w projektach". Według niego "Ukraina i Polska kategorycznie przeciwstawiają się rosyjskiemu geopolitycznemu projektowi Nord Stream 2, który niesie zagrożenie bezpieczeństwa nie tylko naszych krajów, ale także całego kontynentu europejskiego".
Jak zaznaczył, omówił z Morawieckim także "perspektywę realizacji ważnych projektów infrastrukturalnych, wśród nich Via Carpatia, a także budowę ważnych magistrali m.in. Odessa-Gdańsk" – dodał.
Szmyhal przekonywał też, że "nie ma żadnych kwestii historycznych, które by dzieliły nasze narody, których nie moglibyśmy rozwiązać w duchu dobrosąsiedztwa, wzajemnego rozumienia i wzajemnej powagi". "Próby siania nieprzyjaźni między naszymi krajami skazane są na niepowodzenie" – zaznaczył. "Gdy Ukraińcy i Polacy są razem, jesteśmy razem silni" – zapewnił.
Wyraził też nadzieję na dalszy konstruktywny dialog z Morawieckim. "Jestem przekonany, że wspólnie jesteśmy w stanie osiągnąć nowe, ważne wyniki dla dobra naszych narodów" – mówił premier Ukrainy.
